Kalmaegi Tayfunu (2025), Kasım ayında Pasifik Okyanusu’nda oluşarak Filipinler ve Vietnam etkileyen şiddetli bir tropikal fırtınadır. Filipinler’de “Tino” olarak adlandırılan tayfun, ülkede 232 kişinin ölümüne, 102 kişinin kaybolmasına ve 523 kişinin yaralanmasına yol açmıştır. Yaklaşık 3,3 milyon kişi etkilenmiş, 134.949 ev hasar görmüş, 20.510 ev yıkılmıştır.Tayfun, 6 Kasım 2025’te Güney Çin Denizi üzerinden Vietnam’a ulaşmış, burada 5 kişi ölmüş, 7 kişi yaralanmış ve 1,28 milyon hane elektriksiz kalmıştır. Vietnam genelinde toplamda 2,3 milyondan fazla kişi tayfundan etkilenmiştir.
Filipinler'de Tayfun Kalmaegi'nin ardından araçlar caddelerde sürükleniyor, 5 Kasım 2025 - (Associated Press)
Filipinler’de Etkileri
İlk Uyarılar ve Tahliyeler
Kalmaegi Tayfunu’nun Filipinler’e yaklaşacağı 3 Kasım 2025 tarihinde meteoroloji kurumları, doğu kıyılarındaki kasaba ve adalarda yaşayan on binlerce kişiye yönelik uyarılar yayımlamıştır. Tayfunun 10 fit (yaklaşık 3 metre) yüksekliğinde dalgalara ve 150 km/s hızla esen rüzgârlara neden olacağı bildirilmiştir.
En fazla risk altında bulunan bölgeler arasında Guiuan ve Salcedo (Doğu Samar), Mercedes (Camarines Norte) kasabaları yer almıştır. Bu bölgelerde 70.000’den fazla kişi tahliye edilmiş, halk okullar ve sağlam kamu binaları gibi dayanıklı yapılarda barındırılmıştır. Ayrıca, balıkçı teknelerinin denize açılması yasaklanmış, feribot ve yolcu taşımacılığı geçici olarak durdurulmuş, 100’den fazla limanda 3.500 yolcu ve sürücü mahsur kalmıştır. Ulusal Afet Riskini Azaltma ve Yönetim Konseyi (NDRRMC), 387.000 kişinin güvenli alanlara taşındığını, 186 iç hat uçuşunun iptal edildiğini açıklamıştır.
Filipinler'de Kalmaegi Tayfunu'nun etkileri, 6 Kasım 2025 - (Anadolu Ajansı)
İlk Karaya Çıkış
Kalmaegi Tayfunu 4 Kasım 2025 sabahı erken saatlerde Visayas bölgesinde iki defa karaya çıkmıştır. İlk olarak Güney Leyte’de, ardından Cebu’da etkili olmuştur. Bu süreçte tayfun, bölgede çatıları uçurmuş, elektrik direklerini devirmiş, ağaçları sökmüş ve nehir taşkınları meydana getirmiştir. Orta Visayas genelinde yollar çamurla kaplanmış, bazı kasabalar tamamen sular altında kalmıştır. Talısay ve Mandaue şehirlerinde su baskınları sonucu yüzlerce ev yıkılmış, Mananga Nehri taşarak yerleşimleri çamur altında bırakmıştır. Cebu City ve çevresinde araçlar sel sularıyla sürüklenmiş, caddeler moloz ve enkazla dolmuştur. Tungkıl kasabasında ise 24 saat içinde aylık yağış miktarını aşan bir su birikimi ölçülmüştür. Tayfunun etkilediği bölgelerde yollar sel ve toprak kaymaları nedeniyle kapanmış, bazı kırsal belediyelerde elektrik kesintileri yaşanmıştır.
Filipinler'de Kalmaegi Tayfunu'nun etkileri, 5 Kasım 2025 - (Anadolu Ajansı)
Can Kaybı, Kayıplar ve Yaralılar
Filipinler’deki resmi verilere göre Kalmaegi Tayfunu sonucunda ilk aşamada 114 kişi ölmüş, 127 kişi kaybolmuş, 82 kişi yaralanmıştır. Ölümlerin büyük bölümü Cebu ve çevresindeki boğulma vakalarından kaynaklanmıştır. Negros Occidental bölgesinde 62, Cebu’da 71 kişi hayatını kaybetmiştir. 7 Kasım 2025 tarihinde ölü sayısı 188, kayıplar ise 135 olarak açıklanmıştır. 9 Kasım itibarıyla Ulusal Afet Riskini Azaltma ve Yönetim Konseyi (NDRRMC), ölü sayısını 224, kayıp sayısını 109 olarak açıklamıştır. Yaralı sayısı ise 526 olarak kaydedilmiştir. 11 Kasım itibariyle, hayatını kaybedenlerin sayısı 232, kaybolanların sayısı ise 112 olarak bildirilmiştir. Yaralı sayısı 523 olarak güncellenmiştir.
Toplamda 3 milyondan fazla kişi tayfundan doğrudan etkilenmiş, 946.660 aile mağdur olmuştur. Yaklaşık 560.000 kişi tahliye edilmiş, bunların 450.000’i acil barınma merkezlerine yerleştirilmiştir.
Kalmaegi Tayfunu, özellikle Cebu, Negros, Agusan del Sur, Capiz ve Leyte bölgelerinde büyük ölçekte bir yıkım bırakmıştır. Ulusal verilere göre 74.781 yapı hasar görmüş, bunlardan 264’ü tamamen yıkılmıştır. 9.500 ev kısmen veya tamamen yıkılmış, altyapıda köprü, yol ve drenaj sistemleri zarar görmüştür. Elektrik hatlarının kopması sonucu 1,6 milyon kişi elektriksiz kalmıştır. 11 tekne batmış, bazı liman ve sahil kasabaları kullanılamaz hâle gelmiştir. Ayrıca, kurtarma çalışmaları sırasında Agusan del Sur bölgesinde görev yapan bir hava kuvvetleri helikopterinin düşmesi sonucu 6 asker hayatını kaybetmiştir. 11 Kasım'daki yeni verilerde, 134 bin 949 evin hasar gördüğü, 20 bin 510 evin yıkıldığı, tarım ve altyapı tesislerinin zarar gördüğü kaydedilmiştir.
Filipinler'de Kalmaegi Tayfunu'nun etkileri, 5 Kasım 2025 - (Anadolu Ajansı)
Hükümet Müdahalesi ve Olağanüstü Hal İlanı
Cumhurbaşkanı Ferdinand Marcos Jr., 6 Kasım 2025 sabahında yaptığı açıklamada ülke genelinde “ulusal afet durumu (state of calamity)” ilan etmiştir. Marcos, bu kararın yardım fonlarının hızla devreye alınmasını ve temel ihtiyaç maddelerinde fiyat artışlarının önlenmesini sağlayacağını açıklamıştır.
Filipinler'de Kalmaegi Tayfunu'nun etkileri, 5 Kasım 2025 - (Associated Press)
Filipinler Hükûmeti, kurtarma ve yardım çalışmalarını yürütmek için askeri birlikleri bölgeye sevk etmiştir. Cumhurbaşkanı Marcos, Cebu ve Negros bölgelerine giderek afetzedelere gıda, sağlık ve hijyen paketleri dağıtmış, ayrıca sağlık ekipleriyle birlikte yardım kamplarını ziyaret etmiştir. Yetkililer, öncelikli hedefin enkaz temizliği ve kaybolan kişilere ulaşım olduğunu belirtmiştir. Sivil Savunma yetkilisi Raffy Alejandro, en büyük zorluğun enkazın temizlenmesi olduğunu söylemiş, kayıplara ulaşmak ve yardım faaliyetlerini ilerletmek için yolların açılması gerektiğini belirtmiştir.
Filipinler'de Kalmaegi Tayfunu'nun etkileri, 5 Kasım 2025 - (Anadolu Ajansı)
Vietnam’da Etkileri
Yeniden Güç Kazanma ve Yaklaşma Süreci
Kalmaegi Tayfunu, Filipinler’den ayrılarak Güney Çin Denizi üzerinden ilerlemiş ve bu bölgede yeniden güç kazanmıştır. Vietnam Ulusal Hidro-Meteoroloji Tahmin Merkezi (NCHMF) tarafından 5 Kasım sabahı yapılan ölçümlerde, tayfunun merkezi Quy Nhon’un 390 kilometre açığında, saatte 166 km hızla esen rüzgârlarla ilerlediği, rüzgârların anlık olarak 220 km/s’ye kadar çıktığı bildirilmiştir. Aynı raporda tayfunun batı-kuzeybatı yönünde saatte 30 km hızla ilerlediği ve Quang Ngai, Gia Lai ve Dak Lak bölgelerine doğru yöneldiği ifade edilmiştir.
6 Kasım 2025 sabahında NCHMF, tayfunun merkezinin Quy Nhon’un 310 kilometre doğu-güneydoğusunda bulunduğunu ve 150–166 km/s hızla esen rüzgârların seviye 14 (Kategori 4) olarak sınıflandırıldığını açıklamıştır. Aynı günün akşam saatlerinde tayfunun karaya Quang Ngai–Gia Lai hattından girmesi beklenmiş, rüzgâr hızının 133 km/s’ye kadar düşeceği, fakat etkisinin geniş alanda hissedileceği bildirilmiştir.
Kalmaegi Tayfunu’nun Vietnam’da yol açtığı hasar, 9 Kasım 2025 - (Anadolu Ajansı)
Vietnam’da Alınan Önlemler ve Uyarılar
Vietnam Hükümeti, tayfunun yaklaşmasıyla birlikte geniş çaplı önlemler almıştır. Devlet kurumları tarafından 268.000 asker ve kurtarma personeli sahil bölgelerine konuşlandırılmış, 9.000 kişi riskli alanlardan tahliye edilmiştir. Ulusal Hava Tahmin Merkezi, Quang Tri’den Dak Lak’a kadar olan bölgelerde 5–10 metre yüksekliğinde dalgalar ve 0,4–0,8 metre arasında deniz seviyesi yükselmesi beklendiğini açıklamıştır.
Quang Ngai, Gia Lai ve Dak Lak illeri başta olmak üzere ülkenin orta ve yüksek kesimlerinde 8 ila 14 seviye arası rüzgârlar, bazı bölgelerde 600 mm’ye kadar yağış beklenmiştir. Vietnam Başbakan Yardımcısı Tran Hong Ha, tayfunu “acil ve tehlikeli” olarak nitelendirmiş ve yerel yönetimlere tahliye planlarını uygulama talimatı vermiştir.
Hava taşımacılığında da geniş ölçekli önlemler alınmıştır. Vietnam Airlines, 6–7 Kasım tarihlerinde 50’den fazla uçuşu iptal veya yeniden planlamıştır. Ho Chi Minh – Phu Cat, Hanoi – Phu Cat, Tan Son Nhat – Chu Lai, Tan Son Nhat – Pleiku, Hanoi – Buon Ma Thuot ve Hue hatlarındaki uçuşlar erken saatlere çekilmiş veya ertelenmiştir. Bu düzenlemeler, tayfunun beklenenden yaklaşık dört saat erken karaya ulaşmasının öngörülmesi nedeniyle yapılmıştır. Ayrıca VASCO Airlines, Tan Son Nhat–Lien Khuong seferlerini iptal etmiştir.
Kalmaegi Tayfunu’nun Vietnam’da yol açtığı hasar, 8 Kasım 2025 - (Anadolu Ajansı)
Karaya Vuruş ve Tahribat
Kalmaegi Tayfunu, 6 Kasım 2025 akşamı Vietnam’ın Quang Ngai–Gia Lai hattında karaya çıkmıştır. Tayfun, karaya ulaştığında 3.000 evin çatısını uçurmuş, 57 evi yıkmış, 11 tekneyi batırmış ve elektrik direklerini devirmiştir. Vietnam News Agency verilerine göre, tayfunun neden olduğu fırtına ve su baskınları sonucu 5 kişi hayatını kaybetmiş, 7 kişi yaralanmıştır. 1,28 milyon hane elektrik kesintilerinden etkilenmiş, bazı yerleşimlerde tam gün süren enerji kesintileri yaşanmıştır. Quang Ngai ilinde demiryolu hatları zarar görmüş, trafik ve iletişim altyapısı geçici olarak durmuştur. Kıyı şehirlerinde şiddetli rüzgârlar, dev dalgalar ve çamur selleri oluşmuştur.
Tayfun Kalmaegi’nin vurduğu Vietnam’da elektrik kesintileri, 9 Kasım 2025 - (Anadolu Ajansı)
Ekonomik ve Tarımsal Etkiler
Tayfun, Vietnam’ın Orta Yaylalarındaki kahve üretim bölgelerini tehdit etmiş ancak Gia Lai ve Dak Lak’ta ağaçların büyük zarar görmediği belirtilmiştir. Bunla birlikte karides çiftlikleri büyük kayıplar yaşamıştır. Gia Lai’deki karides üreticisi Nguyen Dinh Sa, tayfunun yaklaşık 6 ton karides stokunu yok ettiğini, iki katlı deposunun sular altında kaldığını ve yaklaşık 1 milyar dong (yaklaşık 38.000 ABD Doları) zarar ettiğini açıklamıştır.
Tayfun, ayrıca 244 evin tamamen yıkılmasına, 17.562 evin çatısının uçmasına, 21 geminin batmasına ve 44 geminin zarar görmesine neden olmuştur. Yaklaşık 2,3 milyon kişi Vietnam genelinde tayfundan etkilenmiş, 398.000 kişi tahliye merkezlerine yerleştirilmiştir.
Devletin Müdahalesi ve Son Durum
Vietnam Hükûmeti, askei ve sivil kurtarma birliklerini koordineli biçimde harekete geçirmiştir. 268.000 asker, sahil güvenlik, itfaiye ekipleri ve kızılhaç gönüllüleri ülkenin orta kesimlerinde görevlendirilmiştir. Devlet televizyonu, Tran Hong Ha’nın “her düzeyde alarm verilmiştir” açıklamasını yayımlamış, halkın deniz kıyılarını terk etmesi istenmiştir. Tayfunun 7 Kasım sabahı itibarıyla Laos sınırına ulaştığı, bu noktadan itibaren tropikal depresyona dönüştüğü bildirilmiştir. Aynı günün akşamında ise Tayland’ın kuzeydoğusuna yönelerek yağış sistemine dönüşmüş, bölge genelinde şiddetli yağış ve taşkın riski uyarısı yapılmıştır.
