Gazi Osman Paşa, 1833 yılında Tokat’ta doğdu. Asıl adı Osman Nuri’ydi. Babası Mehmed Efendi, İstanbul’da kereste gümrüğünde memurdu, annesi ise Şâkire Hatun’du. Osman, ailenin tek erkek çocuğuydu. Henüz yedi sekiz yaşındayken ailesiyle İstanbul’a taşındı. Orada askerî okullarda okumaya başladı. Önce Beşiktaş Askerî Rüştiyesi’ne, sonra Askerî İdadî’ye gitti. 1853’te Harbiye’yi ikincilikle bitirdi ve asker oldu. Çok çalışkan bir öğrenciydi, bu yüzden kısa sürede önemli görevlere getirildi.

^{Gazi Osman Paşa (Gazi Osman Paşa Ortaokulu)}

Savaşlarda Cesur Bir Komutan

Osman Paşa, birçok savaşta büyük başarılar gösterdi. İlk olarak Kırım Savaşı’na katıldı ve burada teğmen, sonra yüzbaşı oldu. Daha sonra Suriye, Girit ve Yemen’de önemli görevler aldı. Girit’te Rum isyanını bastırırken albay, Yemen’deki başarılarıyla tuğgeneral oldu. 1876’da Sırplar Osmanlı’ya savaş açtığında, Rus generallerin komutasındaki Sırp ordusunu yendi ve mareşal rütbesi aldı. Her yerde vatanı için canla başla çalıştı.

Plevne Savunması

Bu savunma, Gazi Osman Paşa ve askerlerinin vatanlarını korumak için gösterdikleri cesaretle dolu bir destan! Hadi, bu şanlı savunmayı yakından tanıyalım.

Plevne’ye Gidiş

Plevne, Bulgaristan’ın kuzeyinde bir şehir. 1877 yılında, Ruslar Osmanlı Devleti’ne savaş açtığında, Gazi Osman Paşa Vidin’de bir ordunun komutanıydı. Ona “Plevne’ye git” emri geldi. Osman Paşa, 25.000 askeriyle 7 Temmuz 1877’de Plevne’ye ulaştı. Şehrin etrafına siperler kazdırdı, yani askerlerin korunması için çukurlar ve duvarlar yaptırdı. Çünkü biliyordu ki, Ruslar çok kalabalık bir orduyla gelecekti.

Birinci Plevne Savaşı

Ruslar, 8 Temmuz 1877’de Alman asıllı General Schilder’in komutasında Plevne’ye saldırdı. Bu, Birinci Plevne Muharebesi olarak bilinir. Osman Paşa ve askerleri, büyük bir cesaretle karşı koydu. Ruslar, sayıca çok daha fazla olmasına rağmen yenildi. Bu, Ruslar’ın Rumeli’de yediği ilk büyük darbeydi!

İkinci Plevne Savaşı

Ruslar pes etmedi ve daha fazla askerle 18 Temmuz’da tekrar saldırdı. Bu savaş tam 26 saat sürdü! Osman Paşa ve askerleri yine çok güçlü bir direniş gösterdi. Ruslar bir kez daha yenildi ve geri çekilmek zorunda kaldı. Osman Paşa’nın zekası ve askerlerinin cesareti, herkesi şaşırttı.

Üçüncü Plevne Savaşı

Ruslar bu kez Rumenler’den yardım aldı ve 7-11 Eylül 1877’de üçüncü kez Plevne’ye saldırdı. Ama Osman Paşa ve askerleri yine onları durdurdu! Bu büyük zaferden sonra Osman Paşa’ya “Gazi” unvanı verildi. Gazi, vatanı için büyük fedakârlık yapanlara verilen çok özel bir isimdir. Plevne Savunması, 145 gün sürdü ve askerlik tarihine geçti.

Kuşatma ve Son Çaba

Ruslar, Plevne’yi ele geçiremeyeceklerini anlayınca şehri 13 Eylül’de kuşattı. Yani, Plevne’yi tamamen çevrelediler ve kimsenin girip çıkmasına izin vermediler. Zamanla yiyecek ve mühimmat azaldı. Osman Paşa teslim olmayı hiç düşünmedi. 10 Aralık 1877 sabahı, 40.000 askerini iki gruba ayırdı ve kuşatmayı yarmak için Vid Suyu’nu geçmeye çalıştı. Ama Rus ve Rumen topçularının ateşiyle karşılaştı. Osman Paşa, bir şarapnel parçasıyla yaralandı. Askerleri, daha fazla savaşamayacaklarını anlayınca teslim olmak zorunda kaldılar.

Osman Paşa’nın Cesareti

Osman Paşa, esir düştükten sonra Bugot, Bükreş, Harkof ve Rusya’da bir süre esaret hayatı yaşadı. Ama cesareti o kadar büyüktü ki, Rus Çarı bile ona hayran kaldı ve ona “Çifte Kartal Nişanı” verdi.

^{Gazi Osman Paşa (Gazi Osman Paşa Ortaokulu)}

İstanbul’a Dönüşü ve Sonraki Yılları

Osman Paşa, 1878’de esaretten kurtulup İstanbul’a döndü. Büyük bir törenle karşılandı. Sultan II. Abdülhamid, onu çok severdi ve önemli görevler verdi. Osman Paşa, sarayda çalıştı, ordunun güçlenmesi için fikirler sundu. İngilizler’in Osmanlı üzerindeki baskılarına karşı Müslümanları bir araya getirdi. 1897’de Osmanlı-Yunan Savaşı’nda da görev aldı. 4-5 Nisan 1900’de, 68 yaşında vefat etti ve Fatih Sultan Mehmed Türbesi’nin yanına gömüldü.

Osman Paşa’nın Ailesi

Osman Paşa, Zâtıgül Hanım’la evlendi ve dört oğlu oldu: Nureddin, Kemaleddin, Cemaleddin ve Hüseyin Abdülkadir.

Osman Paşa, sadece cesur bir asker değildi, aynı zamanda çok bilgiliydi! İyi derecede Arapça, biraz Farsça ve Fransızca biliyordu.

Plevne Marşı

Vatanına olan sevgisi ve çalışkanlığı, onu herkesin örnek aldığı bir kahraman yaptı. Plevne Marşı’nda onun adı hâlâ gururla söyleniyor:

  Tuna Nehri akmam diyor,

   Etrafımı yıkmam diyor,

   Şanı büyük Osman Paşa,

   Plevne´den çıkmam diyor.

   Düşman Tuna´yı atladı,

   Karakolları yokladı,

   Osman Paşa´nın kolunda,

   Beş bin top birden patladı.

^{Plevne Marşı (Üstâd Kemânkeş)}

Gazi Osman Paşa, vatanı için durmadan çalışan, cesur ve zeki bir komutandı. Onun hikayesi, bize vatan sevgisinin ve azmin ne kadar önemli olduğunu öğretiyor!