Sadakatin, Zekânın ve Devlet Aklının Temsilcisi

Sokullu Mehmed Paşa, 1505 yılında Bosna’nın Sokol köyünde doğmuştur. Bazı kaynaklara göre asıl adı “Bajica” olan Sokullu, devşirme sistemiyle küçük yaşta Osmanlı sarayına alınmış ve burada üstün zekâsı sayesinde hızla yükselmiştir. Osmanlı tarihinin en etkili sadrazamlarından biri olan Sokullu Mehmed Paşa, üç padişah döneminde (Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murad) görev yapmış, yaklaşık 14 yıl boyunca devleti büyük bir başarıyla yönetmiştir.

Eğitim Hayatı ve Yetişme Süreci

Saray eğitimini Enderun Mektebi’nde tamamlayan Sokullu, burada tarih, coğrafya, askeri strateji, siyaset, güzel konuşma ve yönetim sanatı gibi alanlarda üstün eğitim aldı. Genç yaşta Osmanlı deniz kuvvetlerinde görev alarak Kaptan-ı Deryalık (Deniz Kuvvetleri Komutanlığı) makamına kadar yükseldi. Osmanlı deniz gücünü güçlendirdi. Daha sonra vezirliğe ve nihayet 1565 yılında Sadrazamlık makamına getirildi.

Onun yetişme tarzı, tam bir devlet adamı formasyonunun nasıl verildiğini göstermesi açısından çok önemlidir. Her kararında hem devletin geleceğini hem halkın refahını düşünerek hareket etmiştir.

Devlet Hizmetindeki Büyük Projeleri

Sokullu Mehmed Paşa sadece savaş meydanlarında değil, kalıcı barış ve kalkınma projelerinde de öncülük etmiştir. Onun en çok bilinen büyük projelerinden bazıları şunlardır:

·      - Don-Volga Kanal Projesi

·      - Süveyş Kanalı Projesi

·      - Mimar Sinan ile Ortak Çalışmalar

·      - Posta ve Haberleşme Ağı

(Yapay Zeka ile oluşturulmuştur)

Karakteri ve Devlet Anlayışı

Sokullu Mehmed Paşa, derin bir bilgi birikimine, ileri görüşlülüğe ve disiplinli bir çalışma anlayışına sahipti. Padişahlara tam sadakatle bağlıydı ama gerektiğinde devletin yüksek çıkarlarını korumak için cesurca fikirlerini savunurdu. Diplomaside ustaydı; savaşla değil barışla kazanmanın yollarını arardı.

Zamanda Yolculuk: Diplomasi Nedir?

Diplomasi, ülkelerin sorunlarını savaşmadan, konuşarak ve uzlaşarak çözmeye çalıştığı bir yoldur. Ülkeler arasındaki dostluğu kurmak, anlaşmazlıkları barışçıl yollarla çözmek ve iyi ilişkiler kurmak için gönderilen elçiler, yapılan görüşmeler ve yazılan mektuplar hep diplomasinin bir parçasıdır. Bir anlamda diplomasi, ülkeler arasında köprü kuran bir iletişim sanatıdır.

Ölümü ve Ardından

Sokullu Mehmed Paşa, 1579 yılında bir suikast sonucu hayatını kaybetmiştir. Ölümü, Osmanlı Devleti’nde büyük bir sarsıntı yaratmıştır çünkü onun tecrübesi ve bilgeliğiyle devlet uzun yıllar istikrar içinde yönetilmişti.

Kaynakça

Uzunçarşılı, İsmail Hakkı. Osmanlı Tarihi, Cilt 3. Türk Tarih Kurumu Yayınları.

TDV İslam Ansiklopedisi, “Sokullu Mehmed Paşa” maddesi.

İnalcık, Halil. Devlet-i Aliyye: Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar.

Mimar Sinan Üniversitesi Yayınları, “Sokullu Külliyeleri ve Mimarî Değeri”.

Göynük Belediyesi Resmî Arşivleri, “Osmanlı Devlet Adamları Tanıtım Kitapçığı”.