Köken
Aceleye getirmek deyimi, biri Arapça kökenli diğeri Eski Türkçe kökenli iki sözcüğün birleşiminden oluşmaktadır. Deyimin ilk ögesi olan "acele", Arapça ˁcl kökünden türeyen ˁacala(t) sözcüğünden alınmıştır ve "ivme, evecenlik, çabukluk" anlamlarına gelir. Bu sözcük, "acele etti" anlamındaki ˁacila fiilinin faˁala(t) vezninde türetilmiş mastarıdır. "Getirmek" ise Eski Türkçede yer alan "keltür-" fiilinden evrilmiştir; bu fiil de "gelmek" anlamına gelen "kel-" kökünden, yönelme ve ettirgenlik bildiren +tUr- ekiyle türetilmiştir. Deyim, bir işi gerektiği gibi yapmadan, çabucak sonuçlandırmaya çalışmak anlamı taşır.
Kullanım Alanları
- Gündelik konuşma: Ani, hazırlıksız ya da özensiz yapılan işleri ifade etmek için kullanılır.
- İş hayatı: Plansız ya da kalite gözetmeksizin tamamlanan projeleri eleştirmek amacıyla tercih edilir.
- Eğitim ortamı: Öğrencilerin düşünmeden veya denetlemeden yaptıkları ödev ve sınav cevaplarını tanımlamak için kullanılır.
- Eleştirel yazın: Sanatsal ya da düşünsel üretimlerde yüzeysel ve aceleci yaklaşımları betimlemek için kullanılır.