Adana taş kadayıfı, yalnızca alt yüzeyi pişirilmiş, gözenekli yapıda dairesel bir hamurun içine iri dövülmüş ceviz konularak katlanması, kızartılması ve şerbetlenmesiyle hazırlanan geleneksel bir tatlıdır. Yaklaşık 9–10 cm çapında ve 1 cm kalınlığında olan bu tatlı, pişmiş yüzeyi dışa gelecek şekilde yarım daire biçiminde kapatılır ve kızgın ayçiçek yağında kızartıldıktan sonra oda sıcaklığındaki şerbete daldırılır. Günlük olarak üretilen Adana taş kadayıfı, çoğunlukla üzerine ceviz veya Antep fıstığı serpilerek servis edilir. 

Ayırt Edici Özellikleri

Adana taş kadayıfı, Adana iline özgü, dairesel biçimde tek yüzü pişirilmiş gözenekli bir hamurun içine ceviz yerleştirilerek katlanması, sonrasında kızartılıp şerbetlenmesiyle elde edilen geleneksel bir tatlı çeşididir. Ürün, yaklaşık 9–10 cm çapında ve 1 cm kalınlığında daire şeklindedir. Pişirme işlemi yalnızca hamurun alt yüzeyinde yapılmakta, üst yüzey ise karakteristik olarak gözenekli ve pişmemiş kalmaktadır. Katlandıktan sonra yarım daire biçimini alan hamur, ceviz içi ile doldurulup kenarları sıkıca kapatılarak kızgın yağda kızartılır ve ardından şerbete batırılır. Ürün, günlük olarak taze biçimde üretilir ve genellikle üzerine dövülmüş ceviz veya coğrafi işaret tescilli Antep fıstığı serpilerek servis edilir.

Tarif/Üretim Metodu

Adana taş kadayıfının üretimi üç temel aşamadan oluşur: şerbet hazırlanması, hamur hazırlanması ve kadayıfın pişirilip kızartılması.

Şerbet

Şerbet, 5 kg toz şekerin 3,5 kg su ile karıştırılıp kaynatılmasıyla hazırlanır. Kaynama başladıktan sonra 1 tatlı kaşığı limon suyu eklenir ve 30 dakika boyunca pişirilir. Elde edilen şerbet, oda sıcaklığına kadar dinlendirilir.

Hamur

Hamur; 10 kg özel amaçlı buğday unu, 10 kg su ve kabartıcı ajan (yaz aylarında 15 g kabartma tozu veya 60 g karbonat; kış aylarında 2,5 g ekşi maya) kullanılarak hazırlanır. Su sıcaklığı mevsime göre değişir: yazın 35–40 °C, kışın 60–65 °C. Tüm bileşenler kek hamuru kıvamına gelinceye kadar karıştırılır.

Pişirme ve Şekillendirme

Hazırlanan hamurdan yaklaşık 9–10 cm çapında daireler demir sac üzerinde yalnızca alt yüzeyi pişecek şekilde pişirilir. Pişirme işlemi tamamlandığında hamurların alt kısmı açık sarıdan kahverengiye döner, üst yüzeyi ise gözenekli yapısını korur.

Hamurlar spatula ile alınarak pişmemiş yüzeyin ortasına yaklaşık 4–5 g iri dövülmüş ceviz içi konulur. Katlanan yarım daire şeklindeki hamurların kenarları bastırılarak kapatılır ve kızgın ayçiçek yağı içinde yaklaşık 1,5 dakika süreyle kızartılır. Renkleri kahverengiye dönen kadayıflar doğrudan oda sıcaklığındaki şerbete batırılır ve 1 dakika bekletilip süzülerek çıkarılır.

Üretim Yeri ve Coğrafi Bağ

Adana taş kadayıfının üretimi yalnızca Adana ili sınırları içinde gerçekleştirilmektedir. Bu coğrafi sınırlama, ürünün hazırlanmasında gerekli olan ustalık, yöreye özgü üretim bilgisi ve yerel tüketim kültürüyle yakından ilişkilidir. Tatlının geçmişi Adana’da çok eskilere dayanmakta olup adak, tören ve festival gibi çeşitli sosyal pratiklerle sıkı bir bağ içerisindedir. Bu durum, ürünün coğrafi sınır ile olan ün bağını ortaya koymaktadır.

Kullanım Biçimi

"Adana Taş Kadayıfı" ibaresi ve mahreç işareti amblemi, ürünün ambalajı üzerinde veya ürünün kendisinde yer almalıdır. Fiziksel olarak bu mümkün değilse, bu ibare ve amblem işletmede kolayca görülebilecek bir şekilde bulundurulmalıdır.

Denetim ve Koruma

Adana taş kadayıfının üretim süreci, Adana Ticaret Odası’nın koordinasyonunda oluşturulan altı kişilik bir denetim mercii tarafından denetlenir. Bu kurulda Adana Ticaret Odası, Adana Lokantacılar ve Kebapçılar Odası, Adana Büyükşehir Belediyesi, Seyhan Belediyesi ile Adana İl Tarım ve Orman Müdürlüğü temsilcileri yer alır.

Denetimler yılda en az bir kez düzenli olarak yapılır; ayrıca şikâyet veya ihtiyaç durumunda her zaman gerçekleştirilebilir. Denetim konuları arasında kullanılan malzeme ve üretim metodunun uygunluğu, ürünün boyut ve şekil standartları, günlük üretim zorunluluğu ile işaretleme kurallarına uyum yer alır. Gerekli hallerde kamu veya özel kuruluşlardan ya da bu kuruluşların personelinden hizmet alınabilir. Tescil ettiren kurum, hukuki süreçlerin takibinden sorumludur.