Afyon patlıcan böreği, Afyonkarahisar iline özgü, un kullanılmadan hazırlanan ve mahreç işaretiyle tescillenmiş geleneksel bir yemektir. Çekirdeksiz, olgunlaşmış patlıcanların kızartılıp ince doğranarak yumurta, yağsız dana kıyma, maydanoz ve baharatlarla karıştırılmasıyla elde edilen iç harç, fırın tepsisine yayılıp üzerine domates ve yeşilbiber dilimleri yerleştirilerek fırında pişirilir. Yaklaşık 300 gramlık porsiyonlar hâlinde ve sıcak olarak sunulan bu börek türü, özellikle özel gün ve davet sofralarında tercih edilir. 

Üretim Metodu

Afyon patlıcan böreği, belirli bir reçeteye uygun olarak hazırlanmaktadır. Kullanılan ana malzemeler şunlardır:

• 1,5 kg olgunlaşmış, çekirdeksiz patlıcan
• 4 adet yumurta (büyüklüğe bağlı olarak ±1)
• 500 g yağsız dana kıyma
• Yarım demet maydanoz
• 500 g sıvıyağ (kızartma için)
• 8 g tuz
• 5 g karabiber
• 5 g kırmızı toz biber
• Üzeri için: 3–4 adet domates ve 6–7 adet yeşilbiber

Patlıcanlar alacalı soyularak eşit büyüklükte doğranır ve kızgın yağda hafifçe pembeleşinceye kadar kızartılır. Süzülüp doğranarak inceltilen patlıcanlar, derin bir kapta kıyma, yumurta, ince kıyılmış maydanoz ve baharatlarla karıştırılır. Hazırlanan karışım, yaklaşık 3-4 cm kalınlığında olacak şekilde pişirme kabına yayılır. Üzerine yeşilbiber ve domates dilimleri yerleştirilir ve yaklaşık 180°C'de fırında pişirilir. Servis porsiyonları 300 gramdan az olmamak kaydıyla sıcak olarak sunulur.

Üretim Yeri ve Coğrafi Bağ

Afyon patlıcan böreğinin üretimi, yalnızca Afyonkarahisar ili sınırları içerisinde gerçekleştirilebilmektedir. Bu sınırlama, ürünün yerel bilgi ve ustalık gerektiren üretim yöntemi ile bölge kültürü arasında kurulan güçlü bağdan kaynaklanmaktadır. Coğrafi sınır ile ün bağı bulunan ürün, geleneksel yöntemlerle ve yöreye özgü ustalıkla hazırlandığı takdirde “Afyon Patlıcan Böreği” adını taşıyabilir. Ürünün adının ve mahreç işareti ambleminin ambalaj üzerinde veya doğrudan ürün üzerinde yer alması zorunludur. Bu mümkün değilse, işletmede görünür bir şekilde sergilenmesi gerekmektedir.

Denetim Süreci

Afyon patlıcan böreğinin üretimi ve tescil sonrası kullanım süreçleri yılda en az bir kez yapılan denetimlerle güvence altına alınmıştır. Denetimler, Afyonkarahisar Belediyesi’nin koordinasyonunda oluşturulan ve şu kurumlardan birer temsilciden oluşan 5 kişilik bir denetim mercii tarafından yürütülmektedir:

• Afyonkarahisar Belediyesi
• Afyonkarahisar Zabıta Müdürlüğü
• Afyonkarahisar İl Tarım ve Orman Müdürlüğü
• Afyonkarahisar Esnaf ve Sanatkârlar Odası
• Afyonkarahisar Profesyonel Aşçıları Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği

Bu ekip, ürünün reçeteye uygunluğu, üretim yöntemi, porsiyon ölçüleri ve coğrafi işaret ibaresi ile amblemin doğru kullanımı gibi unsurları denetler. Gerekli durumlarda kamu veya özel kuruluşlardan uzman desteği alınabilir. Hukuki işlemler ve hakların korunması ise tescil ettiren tarafından yürütülür.