Amasya çöreği, Türkiye’nin Amasya iline özgü, geleneksel yöntemlerle üretilen ve mahreç işaretiyle tescillenmiş bir fırın ürünü olup, buğday unu, tereyağı, ceviz içi ve nohut suyu mayasıyla hazırlanan yarım daire biçimli bir çörektir. 24 Ağustos 2021 tarihinde Yeşilırmak Havzası Kalkınma Birliği tarafından tescil edilerek coğrafi işaret korumasına alınmıştır.
Coğrafi Bağ ve Üretim Koşulları
Amasya çöreğinin ünü, üretiminde kullanılan geleneksel maya ve pişirme yöntemleriyle doğrudan coğrafi sınırla ilişkilidir. Bu nedenle tüm üretim aşamaları yalnızca Amasya ili sınırları içinde gerçekleştirilebilir.
Ürün Nitelikleri
Amasya çöreği, avuç içi büyüklüğünde ve yarım daire şeklindedir. Üretiminde maya olarak nohut suyunun kullanılması, iki aşamalı pişirme tekniği ve cevizli içeriğiyle Amasya mutfağında özgün bir yere sahiptir. Nohut suyu, kırılmış nohutların şekerli ve ılık suyla cam kapta 3 gün bekletilmesiyle elde edilir; bu süreçte ortamın sıcaklık ve nem koşulları maya oluşumunu belirler. Maya olgunlaştığında yüzeyde yoğun köpük oluşur.
Yapılışı
Hamur; özel amaçlı buğday unu, tereyağı, dövülmüş ceviz içi, tuz ve nohut suyuyla yoğrularak hazırlanır. Rulo haline getirilen hamur 15-16 eşit parçaya bölünür, bezeler haline getirilir ve yağlanmış tepsiye dizilerek yarım saat dinlendirilir. Önceden 250 °C’ye ısıtılmış fırında 15 dakika pişirilen çöreklerin üzerine yumurta sarısı, sıvı yağ ve şeker karışımı sürülerek 20 dakika daha pişirilir. Soğuduktan sonra gıda ile temasa uygun karton kutularda ambalajlanır. Oda sıcaklığında bir gün, vakumlu poşetlerde veya dondurucuda altı aya kadar muhafaza edilebilir.
Denetim Mekanizması
Ürünün şekli, içeriği, üretim yöntemi ve mahreç işareti kullanımı; Yeşilırmak Havzası Kalkınma Birliği koordinasyonunda, Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu ve Amasya Turizm Derneği temsilcilerinden oluşan üç kişilik denetim mercii tarafından yılda en az bir kez, gerektiğinde veya şikâyet üzerine denetlenir. Denetim sürecinde kamu ve özel kuruluşlardan uzman desteği alınabilir.
