Amasya Patlıcan Pehli, Amasya mutfağına özgü, kuzu eti ve patlıcanın fırında birlikte pişirilmesiyle hazırlanan geleneksel bir yemektir. Hem etin yumuşak dokusu hem de kızartılmış patlıcanın aromasıyla karakter kazanan bu yemek, Amasya’nın coğrafi yapısı ve kültürel birikimiyle şekillenen yöresel gastronominin bir temsilcisidir. Mahreç işaretiyle coğrafi işaret tescili alan Amasya Patlıcan Pehli, üretim tekniği ve sunumu açısından bölgeyle özdeşleşmiş, ustalık gerektiren bir tarif olarak dikkat çeker.
Amasya Patlıcan Pehli (Amasya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)
Üretim Süreci
Kullanılan Malzemeler
- 1,5 kg kemikli kuzu kaburga eti ve/veya kemiksiz kuzu kol/bel eti
- 1,5 kg çekirdeksiz patlıcan
- 0,5 litre ayçiçek yağı (kızartma için)
- 1 litre su ve/veya süt (patlıcanları bekletmek için)
- 2 adet domates
- 150 g taze yeşil biber
- 20 g tuz
- 5 g karabiber
Hazırlık Aşamaları
Patlıcanlar şerit şeklinde soyulur, üçe bölünüp boylamasına dikdörtgen dilimlere ayrılır. Hazırlanan dilimler süt ve su karışımına (1:1 oranında) tuz eklenerek yaklaşık bir saat bekletilir. Ardından yıkanıp kurulanır ve ayçiçek yağında pembeleşinceye dek kızartılır.
Etler iri parçalar hâlinde doğranarak önce suyunu salana kadar pişirilir, ardından üzerine sıcak su eklenerek haşlanır. Önceden kızartılmış patlıcanlar tepsiye dizilir, üzerine pişmiş etler eklenir. Ardından domates dilimleri ve yeşil biberler tepsinin üzerine yerleştirilir. Tuz ve karabiber serpilerek önceden ısıtılmış 180°C fırında yaklaşık 20 dakika pişirilir. Bu işlem sırasında malzemelerin dağılmaması ve patlıcanların ezilmemesi için karıştırma yapılmaz. Yemek sıcak olarak ve genellikle sade biçimde servis edilir.
Ayırt Edici Özellikler
Amasya Patlıcan Pehli, kuzu etinin haşlandıktan sonra fırınlanması ve önceden kızartılmış patlıcanlarla birlikte pişirilmesi ile benzerlerinden ayrılır. Patlıcanların süt ve tuz karışımında bekletilmesi, acılığını alarak lezzetini artırır. Domates ve yeşil biberle süslenerek estetik bir sunum elde edilir. Tüm aşamalarında ustalık isteyen bu yemek, Amasya’nın yerleşik mutfak kültürünü yansıtır.
Coğrafi Sınır ve Denetim
Amasya Patlıcan Pehli, Amasya ili sınırları içinde üretilmek zorundadır. Üretim yöntemi, kullanılan malzemeler ve sunum şekli yörenin mutfak geleneği ile bütünleşmiştir. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 5 Nisan 2022 (Tescil no:1061) tarihinde mahreç işaretiyle tescillenmiş olan bu ürün, Yeşilırmak Havzası Kalkınma Birliği koordinasyonunda denetlenir. Denetim komisyonu; Amasya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve Amasya Turizm Derneği’nden temsilciler içerir. Ürünün yapımına ilişkin her aşama, yılda en az bir kez ve gerektiğinde yeniden incelenerek raporlanır.
