Köken
Arapça ʿāriża kelimesinden Türkçeye geçmiştir. Arıza kelimesine gelen -lı ekiyle oluşmuştur.
Kullanım Alanları
Teknik & mekanik bağlam (1. anlam):
- Cihazlar, makineler, sistemler ve taşıtlar gibi işleyen yapılarda bozulma durumunu ifade eder.
- Teknik servis dilinde ve kullanıcı şikâyetlerinde çok sık yer alır:
Coğrafya & fiziki yapı (2. anlam):
- Engebeli, düzensiz yüzeyleri tanımlamak için.
- Yol, tarla, arazi vb. bağlamlarda “arızalı zemin” ifadesiyle kullanılır.
Günlük konuşma & davranış tanımlamaları (3. anlam):
- Uyumsuz, geçimsiz, problemli kişiler veya olaylar için söylenir.
- Bir ortamda sürekli sorun çıkaran kişiler için mecaz anlamda kullanılır.
- “Arızalı adam/kadın” gibi deyimleşmiş yapılar çok yaygındır.
Psikolojik ve argo dil (4. anlam):
- Ruhsal olarak dengesiz, toplumsal kuralları hiçe sayan bireyleri tanımlamak için.
- Alaycı, eleştirel veya bazen esprili bir tonda kullanılır.
- Dizi, film ve sosyal medya dilinde oldukça yaygındır.