Aydın yuvarlaması, Aydın mutfak kültüründe önemli bir yere sahip olan, dana kıymasından hazırlanan yuvarlanmış köftelerin yoğurtlu sos ile servis edildiği geleneksel bir yemektir. Aydın Büyükşehir Belediyesi tarafından başvurusu yapılan ürün için 30 Eylül 2021 tarihinde tescil dosyası açılmış ve 18 Ağustos 2022 tarihinde mahreç işareti (Tescil No: 1198) olarak Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiştir.
Coğrafi İşaret Süreci
- Başvuru No/Tarihi: C2021/000382, 30 Eylül 2021
- Tescil No/Tarihi: 1198, 18 Ağustos 2022
- Mahreç İşareti Türü: Aydın ili sınırları içinde bazı üretim aşamaları gerçekleştirilmelidir.
- Tescil Ettiren: Aydın Büyükşehir Belediyesi
- Kullanım Şartları: “Aydın Yuvarlaması” ibaresi ve mahreç amblemi ürün veya ambalaj üzerinde zorunlu olarak yer almalıdır; ambalajda sunulamıyorsa işletmede görünür şekilde bulundurulmalıdır.
Ayırt Edici Özellikler
- Temel bileşenler: Dana kıyma (döş kısmı, az yağlı, iki kez çekilmiş), yumurta, kuru soğan, karabiber, özel amaçlı buğday unu ve tuz.
- Hazırlık: Kıymalı karışım yoğrularak hamur haline getirilir; elde silindirik köfteler haline getirilir (2–4 cm uzunluğunda, iki ucu ince silindirik)
- Kızartma: Bitkisel yağda kızartılır; ardından tereyağlı, salçalı, et suyu/su içeren sos ve haşlanmış nohut ile yeniden pişirilir.
- Sunum: Üzerine sade veya sarımsaklı süzme yoğurt, isteğe bağlı erimiş tereyağı ve maydanoz ile servis edilir.
Üretim Teknikleri ve Saklama Koşulları
Mahreç işaret belge tanımına göre, hazırlanmış yuvarlamalar ambalajlanarak 4 °C’de 6 ay, reyonda ambalajsız halde 6 °C’de 2 ay süreyle tüketilebilir; doğrudan güneş ışığına maruz kalmamalıdır.
Nohut önceden ıslatılır ve pişirme sırası dikkatlice uygulanır.
Sos içeriği; eritilmiş tereyağı, bitkisel sıvı yağ, salça, kırmızıbiber, et suyu ve su kombinasyonundan oluşur.
Kültürel Köken, Bölgesel Kimlik ve Mahreç Bağı
Aydın mutfağında düğün yemekleri kültürü içinde yer alan yuvarlama, adıyla yöresel kimliğe sahiptir; coğrafi sınır dahilinde geleneksel üretim metoduyla hazırlanması kültürel sürekliliği desteklemektedir.
Aydın Memecik zeytinyağının tarifte tercih edilmesi, yerel ürünler arasındaki sinerjiyi göstermektedir (tavsiye edilen ürün coğrafi işaretli Memecik zeytinyağıdır).
