Köken

“Ayva” kelimesi, Eski Türkçedeki avya biçiminden zamanla ayva şekline evrilmiştir. Bu kelime, Farsça ābīye (آبيه) veya ābīyā (آبیا) sözcüğünden alıntıdır. Farsça kökenli bu sözcük, ayva meyvesini tanımlamak için kullanılmıştır ve muhtemelen “sulu, sulu meyve” anlamındaki āb (su) kökünden türetilmiştir. Türkçeye geçerken biçimsel değişiklik geçirmiştir ve tarihsel süreçte özellikle Anadolu ağızlarında yaygın olarak kullanılagelmiştir.

Kullanım Alanları

Mecaz Anlam Kullanımları:

• Ayvayı yemek: Kötü bir duruma düşmek, ceza görmek, başı belaya girmek anlamında kullanılır.
• Ayva göbekli: Karnı çıkık, belirgin göbekli kimse anlamında kullanılır.

Yan Anlam Kullanımları:

• Ayva çekirdeği: Sadece meyve çekirdeği anlamında değil, ayrıca donuk açık pembe bir rengi tanımlamak için yan anlamda kullanılır.
• Ayva kelimesiyle yapılan betimlemeler: Renk, koku ya da yüzey dokusu tanımlarken mecazlaşmış biçimde yumuşaklık, hafiflik, sarılık gibi anlamlar yüklenebilir.