Badem, Güney Koreli yazar ve yönetmen Won-pyung Sohn tarafından kaleme alınan ve orijinal dilinde ilk kez 2017 yılında yayımlanan bir romandır. Eser, tıp literatüründe "duygusal sağırlık" veya "duygu körlüğü" olarak tanımlanan aleksitimi sendromunu, nörolojik bir farklılık üzerinden kurgusal bir zeminde ele almaktadır. Kore edebiyatının genç-yetişkin (Young Adult) kategorisinde değerlendirilen roman, yazarın ilk romanı olma özelliğini taşır. Eserin Türkçe çevirisi Tayfun Kartav tarafından yapılmış ve 2020 yılında yayımlanmıştır.
Kitabın Konusu
Roman, beynindeki amigdala (badem şeklindeki bölge) doğuştan gelişmemiş olduğu için korku, öfke veya sevinç gibi temel duyguları hissedemeyen Yunjae adındaki bir gencin yaşamını konu alır. Yunjae; annesi ve büyükannesi ile birlikte yaşamakta olup, annesi tarafından toplum içinde dikkat çekmemesi ve "normal" görünebilmesi adına duygusal tepkileri ezberlemeye dayalı bir eğitime tabi tutulur. Annesi, Yunjae'nin beynindeki badem şeklindeki bölgenin büyümesi umuduyla ona her öğün badem yedirir. Romanın olay örgüsündeki kırılma noktası, Yunjae’nin on altı yaşındayken, Noel arifesine denk gelen doğum gününde yaşadığı trajik olaydır. Toplum tarafından dışlanmış bir saldırganın, Yunjae’nin gözleri önünde ailesine saldırması sonucu büyükannesi hayatını kaybeder, annesi ise ağır yaralanarak bitkisel hayata girer. Bu olay karşısında dahi fizyolojik engeli nedeniyle herhangi bir duygu belirtisi gösteremeyen Yunjae, çevresi tarafından duygusuzlukla itham edilir ve yalnız bir hayata başlar. Hikâye, Yunjae'nin sahaf dükkânını işletirken tanıştığı Gon ve Dora karakterleriyle olan ilişkileri üzerinden bir büyüme sürecini aktarır.
Temalar
- Aleksitimi ve Duygusal Yoksunluk: Romanın ana teması, Yunjae karakteri üzerinden işlenen aleksitimi durumudur. Eser, bireyin duyguları hissedememesi ile toplumun empati yoksunluğu (sosyal aleksitimi) arasında bir paralellik kurar.
- Normal ve Anormal Kavramı: Roman, toplumun belirlediği normları sorunsallaştırır. Duyguları hissetmeyen ancak kimseye zarar vermeyen Yunjae'nin "ucube" olarak etiketlenmesi ile duyguları olan "normal" insanların şiddet eğilimleri arasındaki tezatlık üzerinden "normallik" algısı irdelenir.
- Büyüme ve Arkadaşlık: Yunjae ve Gon arasındaki ilişki, birbirine zıt iki karakterin (duygusuz ve aşırı duygusal) etkileşimi üzerinden bir büyüme hikayesi (Bildungsroman) sunar.
Karakterler
- Yunjae: Romanın başkahramanı ve anlatıcısıdır. Aleksitimi hastası olduğu için duygusal tepkiler veremez; ne güler ne de ağlar. Toplum tarafından yargılanmasına rağmen, önyargısız bir gözlemcidir.
- Gon (Yun Leesu): Profesör bir babanın oğlu olmasına rağmen küçük yaşta kaybolmuş, sevgisiz büyümüş, ıslahevlerinde kalmış ve öfke dolu bir gençtir. Yunjae’nin zıttı (foil karakter) olarak kurgulanmıştır; Yunjae hissizken, Gon aşırı duygusaldır.
- Dora: Yunjae’nin hayatına giren, koşmayı seven bir karakterdir. Yunjae’de romantik sayılabilecek ilk farkındalıkları uyandıran Dora, onun duygusal gelişiminde bir katalizör görevi görür.
- Anne ve Büyükanne: Yunjae'yi korumaya çalışan figürlerdir. Büyükanne, Yunjae'yi olduğu gibi kabul edip ona "güzel ucubem" diye hitap ederken, anne daha çok toplumsal uyuma odaklanarak onu "normalleştirmeye" çalışır.
Yazım Üslubu
Eserin dili, anlatıcı olan Yunjae’nin zihinsel durumuyla uyumlu olarak yalın ve süssüzdür. Birinci tekil şahıs (ben-anlatıcı) bakış açısıyla yazılan romanda, anlatıcı duyguları yorumlayamadığı için olayları metaforlardan arındırılmış, nesnel bir gözlemle aktarır. Kısa cümlelerin hâkim olduğu bu üslup, karakterin iç dünyasındaki boşluğu yansıtmak amacıyla tercih edilmiştir.
