Yabancı Bakıcı mı, Türk Bakıcı mı?
Annelik sürecinin en zor aşamalarından biri bakıcı seçimi. “Gündüz mü kalacak, yatılı mı?”, “Tam gün mü çalışacak, yarım gün mü?” gibi onlarca soruya kendi ihtiyaçlarınıza göre yanıt vermeniz gerekiyor.
Yatılı bakıcı konusu başlı başına bir değişkenler bütünü. Çalıştığı hâlde yatılı bakıcı almayan da var, çalışmadığı hâlde evinde iki yardımcı bulunduran da… Buradaki en önemli tavsiyem, kimseyi yargılamadan kendi ailenize en uygun çözümü olabildiğince hızlı şekilde bulmaya odaklanmanız.
Bir başka tavsiyem de bakıcı değişimini olağan görmeniz. Bakıcınız ayrıldığında ya da memnun kalmadığınızda üzülmek yerine bunu sürecin doğal bir parçası olarak kabul etmek büyük kolaylık sağlıyor. Özellikle yabancı bakıcılarla çalışmayı düşünüyorsanız, çalışma izni prosedürleri hakkında önceden detaylı araştırma yapmanız hatta gerekiyorsa danışmanlık almanız önemli.
Bakıcı konusunda “süreklilik” beklentinizi olabildiğince düşük tutun. Hem kendi deneyimlerimden hem de çevremden gördüğüm kadarıyla, daha yüksek ücret teklifi aldıklarında bir anda iş değiştirebiliyorlar; hastalık bahanesiyle gelmeyenler, hafta sonuna çıkıp dönmeyenler ya da evde yaşanan istenmeyen durumlar yüzünden ayrılanlar çok yaygın.
Biz de bu süreçten geçtik: Agâh doğduğundan beri dördüncü bakıcımızla çalışıyoruz. İlk bakıcımız 10 ay, ikincisi 4 ay, üçüncüsü sadece 2 ay bizimle kaldı. Şu anki bakıcımız ise 1 yıldan fazladır yanımızda ve umuyorum ki aradığımız kişiyi bulduk. Ancak bu bile “bir daha değişmez” garantisi vermiyor. Ücret anlaşmazlıkları, sorumlulukların yerine getirilmemesi veya çocuğun bakımında yaşanan sıkıntılar, yolları ayırmak için en sık karşılaşılan sebepler.
Bu yüzden hem işveren hem bakıcı açısından baştan net sınırlar çizmek süreci çok kolaylaştırıyor. Benim benimsediğim yöntem, sorumluluğu paylaşmak. Böylece hem benim hem bakıcının nefes alma şansı oluyor ve işler tek bir kişinin sırtına yüklenmemiş oluyor.
Aşağıda bakıcıyla anlaşırken göz önünde bulundurulması gereken ana konuları toparladım. Bu sorular “Araştıran Anneler” adlı Facebook grubundan derlenip bana göre düzenlendi. Listenin kapsamını ihtiyaçlarınıza göre genişletebilirsiniz. Ayrıca bu gruba üye olmanızı da şiddetle tavsiye ederim.
İşin Tanımı
- Bakıcının hangi işleri yapacağı ve ne kadar süreyle çalışacağı netleştirilmeli (günlük, haftalık, aylık).
- Sorumluluklar ve sınırlar açıkça belirtilmeli.
- İşlerin eksik yapılması hâlinde nasıl bir yol izleneceği önceden konuşulmalı.
Maaş
- Ödenecek maaş tutarı ve para birimi belirlenmeli.
- Yol, izin, harçlık gibi ek ödemeler netleştirilmeli.
- Maaşın ödeme zamanı ve yöntemi (banka, elden vb.) kararlaştırılmalı.
- Maaş zammı sıklığı ve kriterleri işveren tarafından baştan açıklanmalı.
- Maaştan kesinti yapılacaksa miktar ve gerekçe belirtilmeli.
Yasal Konular ve İzinler
- Çalışanın oturma ve çalışma izni durumu netleşmeli.
- İzin belgelerinin masrafını kimin karşılayacağı baştan kararlaştırılmalı.
- Pasaportun kimde kalacağı açıkça konuşulmalı.
Not: Özellikle OHAL dönemlerinde pasaport ve kimliklerin asıllarının çalışanda, fotokopilerinin işverende olması tavsiye edilir.
Çalışma Saatleri
- Gündüzlü yardımcı için başlangıç ve bitiş saatleri belirlenmeli.
- Yatılı çalışan için izin gününün hangi gün olacağı netleştirilmeli.
- İzin gününde evden çıkış ve dönüş saatleri baştan konuşulmalı.
- Akşam mesai bitişi ve gece bebekle ilgilenme durumu anlaşmada yer almalı.
- Sabah kalkış saati ve hazırlık beklentileri önceden söylenmeli.
- Gün içinde boş vakitte ne yapacağı net belirtilmeli (odasında dinlenmek, mutfakta beklemek vb.).
Hijyen Kuralları
- Ev içinde ve dışında ne giymesi beklendiği net ifade edilmeli.
- Ellerin hangi durumlarda yıkanması gerektiği (her gelişte, yemek öncesi/sonrası, çocuk bakımı öncesi/sonrası) hatırlatılmalı.
Evde Davranış Kuralları
- Sigara ve alkol kesin yasaklanmalı.
- Eve aile izni olmadan kimsenin alınamayacağı söylenmeli.
- Evde kamera olduğu bilgisi açıkça verilmeli, kayıt olmayan alanlara çocuk götürülmemeli.
- Aile içi olayların ve konuşmaların dışarıda paylaşılmayacağı net vurgulanmalı.
- Telefon/tablet kullanımı hangi saatlerde serbest olacağı belirtilmeli.
- Çocuk bakımıyla ilgili tüm kararların işveren tarafından verileceği baştan söylenmeli.
- Çocukla oynanacak oyunlar öğretilmeli ve her gün en az bir oyun oynanması istenmeli.
- Çocuklarla ilgili yasaklar (şeker, merdiven, park gibi) netleştirilmeli.
- Çocukların kesinlikle yalnız bırakılmaması gerektiği açıkça belirtilmeli.
İşten Ayrılma
- Bakıcının işten ayrılmak istemesi hâlinde en az iki hafta önceden haber verme kuralı konulmalı.
- İşverenin de aynı süre önceden bilgilendirme yapacağı belirtilmeli.
- Kural ihlali durumunda referans verilmeyeceği baştan söylenmeli.