EDİT

Bartın Beyaz Baklavası, Türkiye’nin Karadeniz bölgesinde yer alan Bartın iline özgü, geleneksel üretim yöntemiyle hazırlanan ve mahreç işaretiyle tescillenmiş bir fırın tatlısıdır. 9 Ekim 2020 tarihinde Bartın Belediyesi tarafından coğrafi işaret tescili alınmış olan bu ürün, yöreyle kurduğu tarihsel ve kültürel bağ sayesinde bölgesel kimliğin bir parçası haline gelmiştir.

Coğrafi Sınır ve Üretim Koşulları

Bartın Beyaz Baklavası’nın üretimi, yalnızca Bartın ili sınırları içinde gerçekleştirilebilir. Ürünün yöreyle ün bağı, geleneksel üretim yöntemlerinin ustalıkla sürdürülmesine bağlıdır. Bu bağlamda, üretimin tüm aşamaları coğrafi sınır içinde yapılmalıdır.

Ürün Nitelikleri

Bartın Beyaz Baklavası, ceviz ve nişasta iç harcıyla hazırlanan, eşkenar dörtgen şeklinde kesilip bir gece kurumaya bırakılan, ardından tereyağı ile buluşturularak fırında uzun süre pişirilen bir tatlıdır. En belirgin özelliği, klasik baklavalardan farklı olarak üzerinin kızartılmaması ve beyaz görünümünü korumasıdır. Bu özellik, hem pişirme süresi hem de sıcaklık kontrolüyle sağlanır.

Yaklaşık bir asır önce Bartın’daki evlerin bahçelerinde bulunan küçük fırınlarda yapılan bu tatlı, zamanla yöresel bir simgeye dönüşmüştür. Bugün hâlâ aynı yöntemle üretilmesi, ürünün kültürel sürekliliğini ve yerel ustalıkla olan bağını koruduğunu göstermektedir.

Yapılışı

Bartın Beyaz Baklavası’nın üretimi, hamur hazırlığı, iç harcın hazırlanması, katlama, kesim, kurutma, pişirme ve şerbetleme aşamalarından oluşur.

Hamur; buğday unu, yumurta, süt, tercihen yoğurt, su ve sıvı yağ ile yoğrularak kulak memesi yumuşaklığında elde edilir. Dinlendirilen hamur, mandalina büyüklüğünde parçalara ayrılır ve nişasta yardımıyla inceltilerek, arkasından yazı okunabilecek kadar şeffaf yufkalar açılır.

İri çekilmiş ceviz içi ile nişasta karıştırılarak iç harç hazırlanır. Yağlanmış tepsiye üç kat yufka içsiz olarak serilir. Sonraki katlara cevizli harç serpilerek devam edilir. Son on yufka ise içsiz olarak üst üste yerleştirilir. Tatlı eşkenar dörtgen şeklinde kesilir ve bir gece kurumaya bırakılır.

Ertesi gün üzerine eritilmiş tereyağı gezdirilir. Tereyağı dilimlerin arasına kadar nüfuz eder. Tatlı, 150–175 °C’de, üzeri kızarmayacak şekilde 2–3 saat boyunca kontrollü olarak pişirilir.

Şerbet; su, şeker ve birkaç damla limon suyu ile hazırlanır. Koyu kıvamlı ve soğuk olarak tatlının üzerine dökülür. Şerbeti çeken tatlı, soğuduktan sonra servise hazır hale gelir.

Denetim

Ürünün üretimi ve işaret kullanımı, Bartın Belediyesi koordinasyonunda Bartın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Bartın İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ile Bartın Ticaret ve Sanayi Odası tarafından belirlenen uzmanlarca denetlenir. Denetimler yıllık olarak düzenli yapılmakla birlikte, ihtiyaç hâlinde veya şikâyet üzerine her zaman gerçekleştirilebilir. Denetimlerde malzeme kalitesi, üretim aşamaları ve mahreç işareti kullanımına özel dikkat gösterilir.