Osmanlı Devleti’nin son döneminde ve Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yıllarında siyaset, hukuk ve edebiyat alanlarında görev yapmış olan Behçet Kutlu; Osmanlı Meclis-i Mebusanı’nda ve I. Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Çankırı mebusu olarak bulunmuştur. Meclis faaliyetleri yanında kısa bir süre Adliye Vekâleti görevinde de yer almıştır. Arapça, Farsça ve bir miktar Fransızca bilen Kutlu, aynı zamanda şiir ve musikiyle de ilgilenmiştir. Zâhidane bir yaşam sürdüğü, halk içine fazla karışmadığı ve kendi şiir mecmuasını imha ettiği bilinmektedir. 26 Ekim 1948 tarihinde vefat etmiş ve Çankırı Sarıbaba Mezarlığı’na defnedilmiştir.
Eğitim ve Memuriyet Yılları
1864 yılında Çankırı’da doğan Behçet Bey, Şâkir Efendizâde Abdullah Hilmi Efendi ile Emine Hanım’ın oğludur. İlk ve orta öğrenimini Çankırı Rüştiyesi’nde tamamladıktan sonra medrese dersleri almış, daha sonra Fatih Medresesi’nden mezun olmuştur. 1883 yılında Çankırı Bidayet Mahkemesi’nde zabıt katipliğiyle memuriyete başlamış, ardından Liva Nafia Dairesi ve Liva Nüfus Müdürlüğü’nde görev yapmıştır. 1894’te Bidayet Mahkemesi üyeliğine atanmıştır.
Meclis-i Mebusan ve TBMM Görevleri
II. Meşrutiyet’in ilanıyla birlikte 1908 seçimlerinde Kastamonu vilayetinden Meclis-i Mebusan’a girmiştir. Mecliste İçişleri Encümeni reisliği dâhil birçok encümen üyeliği yapmıştır. 1914 seçimlerinde tekrar seçilmiş ancak Çerkeş kazası seçimlerinin iptali nedeniyle bu dönem görev yapamamıştır. 1919 seçimlerinde tekrar Kastamonu mebusu olarak meclise katılmış, ancak Meclis-i Mebusan 1920’de dağıtılmıştır.
Aynı yıl, Ankara’ya geçerek TBMM’ye katılmış ve Çankırı milletvekili olarak görev yapmıştır. TBMM’de anayasa, içişleri, maliye, dilekçe ve memurin muhakematı gibi çeşitli encümenlerde görev almış; 1922 yılında 4. Şube Başkanlığına seçilmiştir. Adliye Vekili Celalettin Arif Bey’in yokluğunda vekâleten Adliye Vekilliği görevini de yürütmüştür. Bu süre içinde İstiklal Mahkemelerinin bazı idam kararlarına karşı çıkmış, imza atmaktan kaçınmıştır.
Meclis Faaliyetleri
Osmanlı ve TBMM dönemlerinde toplamda 124 konuşma, 33 takrir, 5 sözlü soru ve 1 kanun teklifiyle Meclis faaliyetlerine aktif biçimde katılmıştır. Bu faaliyetler; askerî düzenlemeler, adli reformlar, bütçe meseleleri, kamu personelinin durumu, vergilendirme, ithalat vergileri ve af teklifleri gibi çok çeşitli konuları kapsamaktadır. 1922’de arkadaşlarıyla birlikte Konya Bidayet Mahkemesi üyeleri hakkında verilen hükmün kaldırılması için sunduğu kanun teklifi kabul edilmiştir.
Siyasi Konumu ve Sonraki Hayatı
Mecliste bir süre sonra ortaya çıkan görüş ayrılıkları dolayısıyla bazı kaynaklarda İkinci Grup, bazı kaynaklarda ise bağımsızlar arasında sayılmıştır. 1923’te milletvekilliği görevi sona erince aktif politikayı bırakarak Çankırı’ya dönmüş ve 1 Eylül 1928’de memuriyetten emekli olmuştur. Soyadı Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle “Kutlu” soyadını almıştır.
Edebi Kişiliği
Şairlik yönü de olan Behçet Kutlu, “Talat” mahlasını kullanmış ve gençlik döneminde Çankırılı âşıklarla birlikte şair atışmalarına katılmıştır. Namık Kemal etkisindeki şiirlerinde Servet-i Fünun çizgisi görülür. Şiirlerini topladığı mecmuayı yakmış, ancak bazı şiirleri Ahmet Talat Onay tarafından yayımlanmıştır. Onay’a göre nesirleri nazmından daha güçlüdür. Musikiye de ilgi duymuş, zâhidane bir yaşamı tercih etmiştir. Çankırı Şairleri kitabı için Osmanlı Türkçesiyle mektup ve şiir kaleme almıştır.
Ölümü ve Mirası
26 Ekim 1948 tarihinde vefat eden Behçet Kutlu, Çankırı Sarıbaba Mezarlığı’na defnedilmiştir. Evli ve iki çocuk babasıdır. TBMM’deki hizmetlerinden dolayı kendisine Yeşil Kurdelalı İstiklal Madalyası verilmiş; ayrıca Sakarya Meydan Muharebesi’ne atfen Mustafa Kemal Paşa tarafından bir tüfek ve 300 mermi hediye edilmiştir.
