Bir Hac Yolculuğunun Günlükleri, Abbas Hilmi Erhan’ın 1970 başında karayoluyla yapmış olduğu hac serüvenine dair kişisel notlarını içeren günlüklerden derlenen bir eserdir. Yazara ait eski yazıyla tutulan iki defter, tarihî ve mistik boyutlarla bugüne taşınmıştır. Dergâh Yayınları’nın Anadolu Kitaplığı serisi kapsamında Ekim 2023’te yayımlanmıştır. Günlüklerin detaylı, yaşanmış deneyimler üzerinden aktarılması, bu eseri hac edebiyatı içinde nadir bir belge olarak öne çıkarır.
İçerik ve Yapı
Eser, kronolojik biçimde kurgulanmış olup 25 Ocak – 2 Mart 1970 tarihleri arasında gerçekleşen hac yolculuğunu günden güne aktarır. Günlüklerde;
- Zaman, mekân ve ibadet ayrıntıları,
- Cami ve ziyaretgâh yorumları,
- Hacıların manevi hâlleri,
- Yolda rastlanan insanlar ve etnik çevreler,
- Alım satım, yiyecek-içecek gibi günlük hayat unsurlarıyla ilgili gözlemler yer alır.
Askeri disiplinle yazılmış betimlemeler ve olağanüstü detaylar (örn. saatli kayıtlar, fiyat notları), metni bir hac anısı olmaktan çıkarıp belge değeri taşıyan araştırma kaynağına dönüştürür.
Temalar ve Önemi
- Tarihî Tanıklık: Dönemin sosyal, ekonomik ve kültürel atmosferine dair birincil bilgileri sunar.
- Mekân-Aitlik Üzerine: Hac mekânlarının fiziki ve manevi dokusu günlüklerle somutlaşır.
- Ruhani Durum: Yazar ve hacılar arasındaki manevi paylaşım, bireyin kutsal mekân karşısındaki dönüşümünü vurgular.
- Kitleden Bireye Yolculuk: Hac topluluğu içindeki bireysel deneyimlerin şiirsel değil, gerçekçi biçimde aktarımı dikkat çeker.
Anlatım ve Üslup
Bitlis kökenli astsubay Abbas Hilmi Erhan’ın askerî eğitim çerçevesinde tuttuğu günlükler sade, sistematik ve gözleme dayalıdır. Her günü ayrıntılarla belgeleyen üslup, metni kişisel bir günlük olmanın ötesine taşır; okuyucuya gerek akademik gerek edebî bir hac anlatısı sunar.
