Bölüklü Yaylası, Batı Karadeniz Bölgesi’nde, Zonguldak ilinin Alaplı ilçesine bağlı Gümeli beldesi sınırları içinde yer almaktadır. Yaklaşık 1.100 metre rakıma sahip olan yayla, dağlık bir topoğrafya üzerinde konumlanmıştır ve Gümeli Beldesi'nden itibaren araçla ulaşılabilir durumdadır. Yaylaya ulaşım, özellikle yaz aylarında stabilize yollar aracılığıyla mümkün olmakta; güzergâh boyunca yer yer asfalt yol kesitleri de bulunmaktadır. Yayla, Alaplı ilçe merkezine yaklaşık 35 kilometre mesafededir ve bölgedeki en yüksek noktalardan biri olan Bacaklı Yaylası ile doğal ve coğrafi bir bütünlük içinde değerlendirilmektedir.
Jeolojik Yapı ve Jeopark Statüsü
Bölüklü Yaylası, Zonguldak Kömür Jeoparkı sınırları içinde yer alan önemli doğal alanlardan biridir. Jeopark kapsamına alınmasının başlıca nedenlerinden biri, bölgede gözlemlenen kıvrımlı jeolojik yapılar ve kayaç çeşitliliğidir. Özellikle antiklinaller ve senklinaller gibi jeolojik formasyonların yüzeyde belirgin şekilde izlenebiliyor olması, alanın eğitim ve bilimsel araştırmalar açısından potansiyel taşımasına neden olmaktadır. Bu yapılar, Zonguldak havzasının jeolojik evrimini anlamaya katkı sunmakta; aynı zamanda doğal peyzaj değerini artırmaktadır. Jeopark yönetimi tarafından yürütülen izleme ve bilgilendirme faaliyetleriyle bu alanın korunması ve farkındalığının artırılması hedeflenmektedir.
Bölüklü Yayla (Kültürportalı)
Orman Ekosistemi ve Bitki Türleri
Yayla, zengin bir orman ekosistemine sahiptir. Alanda kayın, ladin, göknar gibi iğne yapraklı ve geniş yapraklı ağaç türleri doğal yayılış göstermektedir. Bu karışık orman yapısı, hem yerel iklim koşullarının düzenlenmesinde hem de yaban hayatının sürdürülebilirliğinde kritik rol oynamaktadır. Ayrıca yayla çayırları ve mera alanları, küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık faaliyetleri için doğal otlak görevi görmektedir. Flora açısından çeşitlilik sunan bu alan, hem rekreatif kullanımlar hem de bilimsel botanik araştırmaları açısından değerlidir.
Bölüklü Yayla (Kültürportalı)
Yaylacılık Kültürü ve Geleneksel Mimari
Yayla, Zonguldak ve çevre illerden gelen yerel halkın yaz aylarında geçici olarak konakladığı bir geleneksel yaylacılık alanı olma özelliğini korumaktadır. Bölgede yer alan yayla evleri, tipik Karadeniz mimarisi örneklerini yansıtarak taş temeller üzerine ahşap duvar ve çatı sistemleri ile inşa edilmiştir. Bu yapılar, kültürel süreklilik açısından önemli bir yer tutmakta ve kırsal mimari örnekleri olarak koruma altına alınması gereken yapılar arasında değerlendirilmektedir. Ayrıca bölge halkı tarafından zaman zaman düzenlenen yayla şenlikleri, geleneksel halk kültürünün yaşatılmasına katkı sağlamaktadır.
Bölüklü Yayla (Kültürportalı)
Rekreasyonel Kullanım ve Turizm Potansiyeli
Bölüklü Yaylası, doğal yapısı ve geniş düzlük alanları sayesinde son yıllarda doğa turizmi açısından önemli bir çekim merkezi hâline gelmiştir. Anadolu Ajansı tarafından yapılan haberde, yaylanın özellikle yaz aylarında sessizliği, temiz havası ve doğal manzarası ile doğaseverlerin rağbet ettiği bir dinlenme ve kamp alanı olarak öne çıktığı belirtilmektedir. Kampçılık, fotoğrafçılık, doğa yürüyüşleri ve kuş gözlemi gibi faaliyetler için uygun ortam sunan yayla, ayrıca komşu Bacaklı Yaylası ile birlikte ekoturizm destinasyonu olarak değerlendirilmektedir.
Bölüklü Yayla (Kültürportalı)
Koruma Yaklaşımı ve Yönetim Stratejisi
Bölüklü Yaylası, Zonguldak Kömür Jeoparkı’nın doğa–kültür bütünlüğü ilkesi çerçevesinde değerlendirilen önemli alanlarından biridir. Yaylanın jeolojik yapıları, orman ekosistemi ve geleneksel kullanım biçimleri, bütüncül bir koruma–kullanma dengesi içinde ele alınmalıdır. Jeopark yönetimi, bu tür alanlarda sürdürülebilir turizm, doğa eğitimi ve yerel halkla iş birliği ilkelerine dayalı bir yönetim modeli benimsemektedir. Yaylanın bu bağlamda ekolojik tahribattan korunması, kültürel değerlerin belgelenmesi ve planlı tanıtım faaliyetleriyle bütünleştirilmesi büyük önem arz etmektedir.
Bölüklü Yayla (Kültürportalı)
