Boş Dolaplar, Fransız yazar Annie Ernaux’nun otobiyografik izler taşıyan, toplumsal sınıf farklarını ve bireysel kimlik arayışını merkezine alan romanıdır.

Konu

Roman, yoksul bir işçi ailesinin kızı olan Denise Lesur’un çocukluk, ergenlik ve gençlik dönemlerinde yaşadığı sınıfsal çatışmaları ve kimlik bunalımını konu alır. Denise, ailesinin işlettiği bar ve bakkal arasında şekillenen fakir ama düzenli bir hayat sürerken, küçük yaşlardan itibaren çevresindeki erkeklerin bakışlarıyla cinsiyetinin farkına varır. Özel okula başlamasıyla birlikte gördüğü burjuva yaşam tarzı, onda kendi ailesinden, mahallesinden ve geçmişinden utanma duygusu yaratır.

Zamanla ailesinden uzaklaşan Denise, akademik başarıya sarılarak sınıf atlama çabası içine girer. Edebiyat, onun hem bu geçişteki aracı hem de kendilik kopuşunun zeminidir. Lise yıllarında yaşadığı ilk aşk ilişkisi, mahallesinden biri tarafından fark edilip ailesine bildirildiğinde, Denise evinde şiddete maruz kalır. Üniversitede, bir hukuk öğrencisiyle kurduğu yeni ilişkide ise erkek tarafından sınıfsal olarak küçümsenir. Bu süreçte hamile kalan Denise, sevgilisi tarafından yalnız bırakılır. Yurt odasında kürtaj sırası beklerken geçmişi, ailesi, cinselliği ve aidiyetsizliğiyle yüzleşir.

^{Temsili Fotoğraf ( Yapay Zeka Tarafından Oluşturulmuştur)}

Karakterler

• Denise Lesur: Romanın merkezindeki karakter. Alt sınıftan gelen, burjuvaziye özenen ve kimlik bunalımı yaşayan genç bir kadın.
• Anne Lesur: Otoriter, başarıyı önemseyen fakat duygusal açıdan mesafeli bir anne.
• Baba Lesur: Sessiz, edilgen, kızına ilgisiz bir baba.
• Kızıl Kafa: Denise’in lisedeki ilk erkek arkadaşı. Sınıfsal fark sebebiyle Denise ondan gerçek kimliğini gizler.
• Hukukçu Sevgili: Üniversitedeki erkek arkadaşı. Denise’e sınıfsal üstünlüğünü hissettiren ve onu yalnız bırakan karakter.
• Mahalle Kadını: Denise ile sevgilisini patikada yakalayıp durumu ailesine bildirerek olayların seyrini değiştiren figür.

Tema

Sınıf Farkı ve Sosyal Yükselme: Romanın merkezindeki tema, alt sınıftan gelen bir bireyin burjuva yaşamına özenmesi ve bu sınıfa dahil olma çabasıdır. Denise’in özel okulda okuması ve edebiyat aracılığıyla toplumsal olarak yükselme isteği, sınıf farkını hem dışsal koşullar hem de içsel çatışmalar olarak gözler önüne serer. Ancak sınıf atlama arzusu, geçmişten kopma isteğini de beraberinde getirir ve bireyi kimlik bunalımına sürükler.

Aidiyet Krizi: Denise, ne geldiği yere ne de gitmek istediği yere ait hisseder. Yoksul geçmişinden utanırken, burjuva çevresine de hiçbir zaman tam olarak kabul edilmez. Bu arada kalmışlık, onun benlik inşasını sürekli olarak sekteye uğratır. Roman boyunca "aidiyet" olgusu, köksüzlük ve yabancılaşma ile iç içe işlenir.

Kimlik ve Özbenlik Arayışı: Karakterin iç dünyasındaki çatışmalar, sınıfsal baskılarla birleşerek kimliğini şekillendirir. Denise, hem toplumsal hem cinsel kimliğini sorgular. Geçmişine duyduğu utanç ve geleceğe dair duyduğu belirsizlik, kimliğinde sürekli bir parçalanmaya yol açar. Roman, bireyin kendine ait olma mücadelesini eksiksiz biçimde sunar.

Kadın Bedeni ve Cinsellik: Roman, kadın bedenini bir itaat aracı olmaktan çıkarır ve onu bir hesaplaşma alanı hâline getirir. Denise’in kürtaj sırasındaki iç monologu, kadının cinselliği üzerindeki toplumsal baskılara, sınıfsal çifte standartlara ve bedenin kamusal/özel boyutlarına dikkat çeker. Kadın bedeni, hem arzunun hem utancın hem de özerkliğin sahnesi olarak resmedilir.

Anne-Kız İlişkisi: Denise ile annesi arasındaki ilişki, başarıya odaklı ama duygusal bağdan yoksun bir yapıya sahiptir. Annenin otoriter ve denetleyici tavrı, kızının özgürleşme mücadelesini zorlaştırır. Aynı zamanda bu ilişki, kuşaklar arası sınıfsal aktarımın ve kadınlık rollerinin sorgulandığı önemli bir anlatı unsurudur.

Eğitim ve Kültürel Sermaye: Denise’in eğitim yoluyla sınıf atlamaya çalışması, Fransa’daki sosyal hareketlilik mekanizmalarının da eleştirisini içerir. Eğitim, bir kurtuluş umudu gibi görünse de bireyin geçmişini silmeye yetmemekte, yalnızca yabancılaşmayı artırmaktadır. Roman, kültürel sermayenin sınıfsal aidiyet üzerinde yarattığı ikilemleri vurgular.

Utanç ve Kendinden Kaçış: Denise, ailesinin konuşma tarzından, işinden, yaşam tarzından utanır. Bu utanç, bir savunma mekanizmasına dönüşerek bireyi kendine yabancılaştırır. Roman, sınıfsal aşağılanmanın birey üzerindeki psikolojik ve duygusal sonuçlarını sert biçimde gösterir.