Bursa Süt Helvası, çiğ inek sütü, un, tereyağı ve şekerin pişirilip fırında üzeri kızartılarak hazırlanan, sıcak servis edilen geleneksel bir tatlıdır. Bursa iline özgü bu ürün, mahreç işaretiyle tescillenmiş olup tarihsel kökeni Osmanlı saray mutfağına dayanmaktadır. Günlük tüketimin yanı sıra yörede doğum, evlilik, bayram gibi özel günlerde de yaygın olarak sunulur.

^{Bursa Süt Helvası (Yapay zeka ile oluşturulmuştur.)}

Özellik

Bursa Süt Helvası, ana bileşenleri çiğ inek sütü, tereyağı, un ve beyaz şeker olan bir tatlıdır. Bu bileşenlerin özel oranlarda pişirilmesi ve ardından yüksek ısıda fırınlanmasıyla elde edilir. Üretim sürecinin temel aşaması, malzemelerin karıştırılarak muhallebi kıvamına getirilmesi ve ardından 250 °C sıcaklıkta fırında üst kısmının kızartılmasıdır. Bu işlem, tatlının hem dokusal hem de görsel özelliklerini belirleyen temel adımdır.

İsteğe bağlı olarak, servis öncesinde üzerine ceviz içi, fındık içi veya tarçın serpilebilir. Tatlı, genellikle sıcak olarak sunulur; bu sunum, tabak içinde veya tek kişilik porsiyonlarda kullanılan fırın kaplarında gerçekleştirilir. Söz konusu ürün, Bursa ilinde yalnızca özel günlerde değil, gündelik öğünlerde de tüketilen geleneksel bir tatlıdır.

Bursa Süt Helvası, Osmanlı saray mutfağına ait tarifler arasında yer alır ve Bursa yöresindeki doğum, evlilik, ölüm, Hıdrellez, mevlit, kandil, köy hayırları ve bayram gibi çeşitli sosyal ve dini törenlerde sıkça tüketilir.

Tarif ve Üretim Metodu

Üretim süreci belirli adımları içermektedir.

Malzemeler

• 1 litre günlük çiğ inek sütü
• 225–280 gram beyaz şeker
• 80–190 gram tereyağı ya da yarı yarıya ayçiçek ve tereyağı karışımı
• 80–100 gram buğday unu
• 5–10 gram çam fıstığı (tercihen)
• 5 gram vanilya (tercihen)

Yapılışı

İlk aşamada, 80 ila 190 gram arasında tereyağı veya eşit oranda ayçiçek ve tereyağı karışımı bir tavada eritilir. Ardından 80 ila 100 gram arasında buğday unu eklenerek un kokusu çıkana kadar kavrulur. Bu karışıma, önceden kaynatılmış olan 1 litre günlük çiğ inek sütü yavaş yavaş ilave edilir. Pütürsüz bir kıvam elde edebilmek için karışım, gıda ile temasa uygun bir tahta kaşıkla sürekli karıştırılır. Son olarak 225 ila 280 gram aralığında beyaz şeker eklenir ve karışım homojen hale getirilir.

Muhallebi kıvamını alan bu karışım, tepsiye dökülerek en az 15-20 dakika bekletilir. Ardından yaklaşık 250 °C sıcaklıkta önceden ısıtılmış bir fırında üstü kızarana dek pişirilir. İsteğe bağlı olarak 5-10 gram çam fıstığı ve 5 gram vanilya da üretim aşamasına dahil edilebilir. Ürün, pişirme sonrasında sıcak servis edilir.

^{Bursa Süt Helvası (Yapay zeka ile oluşturulmuştur.)}

Kullanım Biçimi ve Etiketleme

Coğrafi işaret tesciline uygunluk açısından, “Bursa Süt Helvası” ibaresi ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer almak zorundadır. Eğer bu doğrudan mümkün değilse söz konusu ibare ve amblem, üretim yerinde kolayca görülebilecek bir konumda bulundurulmalıdır.

Üretim Coğrafi Sınırı

Bursa Süt Helvasının üretim süreci, yalnızca Bursa ili sınırları içerisinde gerçekleştirilebilir. Bu gereklilik, tatlının yöresel nitelikleri, tarihsel geçmişi ve coğrafi sınır üretim metodu nedeniyle ortaya çıkmaktadır.

Denetim ve Koruma

Bursa Süt Helvasının üretim ve tescil sürecine dair denetimler, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası koordinasyonunda yürütülmektedir. Denetim kurulunda, Bursa İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi ve Bursa Teknik Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Gıda Mühendisliği bölümünden ürün konusunda uzman üyeler yer alır. Kurul en az dört kişiden oluşur.

Denetimler yılda en az bir kez düzenli olarak yapılır. Gerekli durumlarda veya şikâyet halinde ise denetim her zaman gerçekleştirilebilir. Bu denetimlerde; kullanılan hammaddelerin uygunluğu, üretimin tanımlanan metoda uygunluğu ve ürün üzerindeki ibare ve amblemlerin doğru kullanımı kontrol edilir. Denetim kurulu, kamu veya özel kurumlar ile bu kurumlara bağlı uzman kişilerden hizmet alabilir. Tescil ettiren kurum, ürünün haklarının korunmasından ve olası hukuki süreçlerin yürütülmesinden sorumludur.