Çankırı Yumurta Tatlısı, Çankırı yöresine özgü, fırında pişirilerek hazırlanan ve ardından şerbetlenen geleneksel bir tatlı çeşididir. İçeriğinde temel olarak yumurta, un ve tereyağı bulunan bu tatlı, yumuşak yapısı ve hafif şekerli tadıyla özellikle özel günlerde sofralarda yer bulur. 2017 yılında coğrafi işaret tescili alarak, yöresel mutfak mirasının korunması ve tanıtılması açısından resmiyet kazanmıştır. Tatlının üretimi, hem teknik detaylara hem de yerel bilgi birikimine dayalıdır.

Üretim Yöntemi

Malzemeler

Yaklaşık 24 kişilik standart bir tarifte aşağıdaki malzemeler kullanılır:

• 15 adet yumurta
• 6 yemek kaşığı un
• 1 tatlı kaşığı tereyağı

Şerbeti için:

• 6 su bardağı toz şeker
• 6 su bardağı su
• Birkaç damla limon suyu

Hazırlama Aşamaları

Tatlıyı hazırlamak için ilk olarak yumurtalar sarı ve beyazlarına ayrılır. Beyazlar mikser yardımıyla düşük devirde uzun süre çırpılır. Bu işlem, beyazların kabarıp katılaşması ve kabı ters çevirince akmayacak kıvama gelmesini sağlar. Ardından sarılar ayrı bir kapta çırpılarak beyaz karışıma yavaşça eklenir ve karıştırma işlemi sürdürülür. Un elenerek ve tereyağı eritilerek karışıma katılır.

Elde edilen bu hamur, tercihen 27×40 cm boyutlarında ya da 30 cm çapında cam veya bakır bir kaba dökülerek önceden ısıtılmış 175°C fırında yaklaşık 35 dakika pişirilir. Fırın kapağı pişirme süresince açılmamalıdır.

Şerbeti hazırlamak için şeker ve su karıştırılıp kaynatılır. İlk fokurdamadan sonra 5–6 dakika daha kaynatılır ve birkaç damla limon suyu eklenir. Şerbet ılımaya bırakılır. Fırından çıkan sıcak tatlının üzerine ılık şerbet dökülerek emmesi sağlanır. Tatlı, şerbeti tamamen çektiğinde servise hazır hale gelir.

^{Çankırı Yumurta Tatlısı (Türk Patent ve Marka Kurumu)}

Geleneksel ve Kültürel Bağlam

Çankırı Yumurta Tatlısı, özellikle Ramazan aylarında, bayram sofralarında ve düğün gibi toplu etkinliklerde sıklıkla yapılmaktadır. Tarifi nesilden nesile aktarılan bu tatlı, kıvamının tutturulması açısından deneyim gerektiren bir lezzet olarak değerlendirilir. Özellikle 70 yaş üzeri kadınların anlatımlarında, bu tatlının “ölçüsünü bilenin elinden yenmesi gerektiği” vurgulanmaktadır. Yumurta ağırlıklı olması, tatlının besleyici yönünü de ön plana çıkarır.

Coğrafi İşaret Tescili

Çankırı Yumurta Tatlısı, 18 Aralık 2017 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından mahreç işareti olarak tescillenmiştir. Tescil numarası 280 olan bu ürün, başvuru sahibi olan Çankırı Belediyesi tarafından tescil ettirilmiştir. Tescil, ürünün özgün yapım yöntemi ve yöresel niteliğini koruma altına alır.

Denetim ve Koruma

Çankırı Belediyesi, Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü ve Çankırı Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği temsilcilerinden oluşan üç kişilik bir kurul, yılda en az bir kez ürünü yerinde denetler. Ayrıca gerekli görülen durumlarda veya şikayet üzerine ek denetimler de yapılmaktadır. Denetimlerde ürünün tarifle uyumu, malzeme kalitesi ve üretim şekli kontrol edilir.