Çınarlar Camii, Türkiye’nin Giresun şehir merkezinde, Çınarlar Mahallesi Çınar Sokak’ta bulunmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulunun 14 Şubat 1986 tarih ve 1917 sayılı kararıyla “Korunması Gerekli Kültür Varlığı” olarak tescillenip koruma altına alınmıştır. Şehir merkezinde bulunması sebebiyle yaya ve araçla ulaşımı oldukça kolaydır.

^{Çınarlar Camii (Giresun İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü)}

Tarihçe

Caminin inşaatına 1888 yılında başlanmıştır. Seydi Vakkas Türbesi ile aynı zamanda yapımı gerçekleştirilen yapı, 1896 yılında ibadete açılmıştır. Yapımına yöredeki eşraftan Hacı Vehbizâde Ali Ağa öncülük etmiştir. 1939 yılında yaşanan depremde caminin orijinal ana kubbesi yıkılmış, bu nedenle kubbe yerine düz kiremit kaplı bir çatı yapılmıştır. Deprem sonrası hasar gören yapı, Sarıalemdarzâde Ahmet Efendi ve Feridunzâde Hasan Muharrem Efendi tarafından yeniden inşa edilmiştir. 1996 yılında ise yapıda kısmi onarımlar gerçekleştirilmiştir.

2015 yılında başlayan ve 2016 yılında tamamlanan kapsamlı restorasyon çalışmalarıyla caminin çatı tahkimatı yapılmış, ahşap tavan ve döşemeleri yenilenmiş, iç sıva tamamen sökülüp horasan harcıyla sıvanmış, dış cephesinde sıva kaldırılarak özgün taş yüzeyleri ortaya çıkarılmıştır. Minare ve cephe temizliği de bu restorasyon kapsamında gerçekleştirilmiştir. Restorasyon Trabzon Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından 560 bin Türk Lirası bütçeyle yapılmış ve 22 Nisan 2016 tarihinde Giresun Valisi Hasan Karahan’ın da katıldığı törenle ibadete açılmıştır.

Mimari Özellikler

Çınarlar Camii, yığma yapı sistemiyle, uzunlamasına dikdörtgen planlı (16x10 metre) olarak inşa edilmiştir. Beden duvarlarında yonu bazalt taşı kullanılırken kapı ve pencere sövelerinde kesme andezit taşı tercih edilmiştir. Yapının üst örtüsü, dıştan dört omuzlu kırma çatı olup kiremit kaplamadır. İçten ise düz ahşap tavanla kaplanmıştır.

Caminin kuzey cephesi diğer cephelere göre daha dikkat çekicidir; bu cephede son cemaat yeri yer almakta olup üç gözlü ve iki adet taş sütunla desteklenen yuvarlak kemerlerle üç bölüme ayrılmıştır. Son cemaat yerinin üstünde, mahfile açılan üç sivri kemerli pencere bulunur. Bu alandan basık kemerli çift kanatlı ahşap bir kapı ile harime giriş sağlanır.

Doğu cephesinde altta dört, üstte beş pencere yer almakta, bu cephenin kuzeyinde ikinci bir giriş kapısı bulunmaktadır. Güney cephesinde altta iki, üstte üç pencere sıralanırken batı cephesinde ise bodrum katına açılan kapı ve pencerelerle harim pencereleri vardır.

Pencereler cephelere göre farklı biçimlerde düzenlenmiş olup alt sıra dikdörtgen formlu, üst sıra ise sivri veya at nalı kemerlidir. Tüm cephelerde pencereler içten mazgal şeklindedir.

İç Mekân Düzeni

Cami, harim, kadınlar mahfili ve son cemaat mahfilinden oluşmaktadır. Harimin iç tavanı kaburga kubbe biçimindedir. Kadınlar mahfiline harimden doğu yönünde bulunan tek kollu bir merdivenle çıkılır. Mihrap, dikdörtgen formlu ve kesme taş işçiliğiyle yapılmıştır; iki yanında sütunçeler ve kademeli silmeler yer alır. Mihrabın kitabelik kısmında sülüs hatla yazılmış ve Al-i İmran Suresi 37. ayetinden alınan “Küllema dehale aleyha Zekeriyye'l- Mihrab 1361-1942” ifadesi bulunmaktadır. Bu bölümün üzerindeki volütlü tepede Kelime-i Tevhid yazısı yer alır.

Minber sade ahşap malzemeden yapılmıştır ve sonradan eklenmiştir. Vaaz kürsüsü de minber ile aynı malzemeden sonradan yapılmıştır. Son cemaat yeri üç bölümlüdür; ortası kubbe ile yanları ise çapraz tonozla örtülmüştür. Giriş kısmı dikdörtgen kaide üzerine oturtulmuş iki taş sütun ile desteklenen yuvarlak kemerlerle çevrilmiştir.

Bodrum kat ise ibadet yeri olarak kullanılmaktadır. Bodrum kat giriş kapısı güney cephede, demirden tek kanatlı dikdörtgen formdadır ve üç adet dikdörtgen penceresi bulunmaktadır.

Minare

Caminin kuzeybatı köşesinde, taş malzemeden yapılmış ve tek şerefeli bir minaresi yer almaktadır. Minare cephe ile uyumlu olarak taş işçiliğiyle inşa edilmiştir.

Sanatsal ve Mimari Önemi

Çınarlar Camii, Giresun’un taş işçiliğini ve yöresel mimarisini yansıtan sade ve fonksiyonel bir yapıdır. Özellikle son cemaat yerindeki üçlü kemer düzenlemesi ve kesme taş mihrap yapısıyla dikkat çeker. Yapının iç ve dış mekânlarındaki pencere dizilimleri hem estetik hem de işlevsellik açısından önemli mimari özellikler sunar.

Kültürel ve Turistik Değer

Cami, Giresun merkezinde bulunması ve tarihî kimliğiyle inanç kültür turizmi açısından önemli bir noktadır. 1986 yılında koruma altına alınması, yapıdaki tarihsel ve mimari değerlerin korunması açısından önem taşır.

Ulaşım

Giresun şehir merkezinde, Çınarlar Mahallesi'nde yer alan camiye araç ve yaya ulaşımı kolaydır.