Köken
Türkiye Türkçesi kökenli olan cırtlak sözcüğü, “tiz ve kulak tırmalayıcı ses vermek” anlamındaki cırla- veya cırtla- köklerinden, Türkiye Türkçesi yapım eki -Uk eklenerek türetilmiştir. Bu yapım eki, sözcüğe sıfat anlamı kazandırır.
Kullanım Alanları
- Ses: Rahatsız edici, tiz ve kulak tırmalayıcı seslerin nitelenmesinde kullanılır.
- Renk: Göz alıcı, parlak ve kuvvetli renklerin tanımlanmasında yer alır.
- Meyve ve Sebze: Halk ağzında, olgunluktan çatlamış, ezilebilecek duruma gelmiş meyve ve sebzeleri tanımlamak için kullanılır.
- Edebiyat ve Deyimler: Keskin, rahatsız edici sesler veya canlı renkler mecaz anlamlarla da yer bulabilir.