"Çölde İsyan - Osmanlı Ortadoğu'yu Nasıl Kaybetti?" kitabı, Thomas Edward Lawrence tarafından kaleme alınmıştır. Lawrence, bilinen adıyla Arabistanlı Lawrence, 20. yüzyılın başlarında Ortadoğu'nun şekillenmesinde önemli rol oynamış bir İngiliz istihbarat subayıdır. Kitap, Lawrence'ın 1916'da Hicaz'a gelişiyle başlayan ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Ortadoğu'daki hâkimiyetini kaybetme sürecini adım adım anlatan bir anı kitabıdır. Eser, Kronik Kitap tarafından Türkçeye kazandırılmıştır.
Kitapta İşlenen Konular
- Arap İsyanı'nın Başlaması ve Gelişimi: Lawrence, sönmek üzere olan isyan ateşini nasıl harladığını, Şerif Hüseyin'in oğullarıyla yaptığı görüşmeleri ve Faysal'ın liderliğini neden desteklediğini detaylı bir şekilde anlatır.
- Bedevi Kabilelerinin Birleştirilmesi: Farklı Arap kabilelerinin Osmanlı'ya karşı birleşme sürecinde Lawrence'ın oynadığı ikna rolü ve bu birliğin sağlanmasındaki zorluklar aktarılır.
- Osmanlı Birliklerine Karşı Stratejiler ve Taktikler: Kitapta, Hicaz'daki Osmanlı birliklerine karşı uygulanan saldırı stratejileri ve isyan sırasında kullanılan taktikler birinci ağızdan aktarılmaktadır.
- Kudüs ve Şam'ın Düşüşü: İsyanın önemli dönüm noktalarından olan Kudüs ve Şam'ın Osmanlı hâkimiyetinden çıkış süreci, Lawrence'ın gözünden anlatılır.
- Osmanlı İmparatorluğu'nun Ortadoğu'yu Kaybedişi: Kitap genel olarak, Arap coğrafyasının dört asırlık Osmanlı idaresinden nasıl çıktığını ve bu süreçte etkili olan faktörleri Lawrence'ın deneyimleri üzerinden sunar.
- Önemli Aktörlerin Portreleri: Lawrence, bölgedeki önemli şahsiyetlerin, özellikle de isyan liderlerinin ve üst düzey Osmanlı subaylarının portrelerini çizer.
Kitabın Üslubu
Kitabın üslubu tarihî belgelerle desteklenen analitik ve anlatısaldır. Okuyucuya yalnızca bilgi sunmakla kalmaz, olayların arka planındaki diplomatik oyunları ve siyasi çıkar çatışmalarını da net bir şekilde ortaya koymaya çalışmaktadır. Arşiv belgeleri, mektuplar ve resmi yazışmalarla desteklenmiştir.
Hitap Ettiği Kitle
Eser, Osmanlı tarihine, I. Dünya Savaşı’na, Ortadoğu’nun sömürgecilik geçmişine ve İngiliz-Osmanlı diplomatik ilişkilerine ilgi duyan okuyuculara hitap etmektedir. Aynı zamanda uluslararası ilişkiler, siyaset bilimi ve yakın dönem dünya tarihi alanlarında çalışan araştırmacılarına ve merak eden okuyuculara hitap etmektedir.
