Darü’l Hadis el-Haseniyye Enstitüsü, Fas'ın başkenti olan Rabat’ta yer alır ve İslam dünyasında özellikle hadis ilmi üzerine derinlemesine eğitim verilen önemli bir dini eğitim kurumu olarak bilinir.
Kuruluş ve Tarihçe
Darü'l-Hadis el-Haseniyye, Fas’ın başkenti Rabat’ta, 1964 yılında dönemin kralı II. Hasan’ın talimatıyla kurulmuştur. Adını da Fas’ın o dönemdeki hükümdarı II. Hasan’dan alır. Kuruluş amacı, İslamî ilimleri özellikle hadis ilmini derinlemesine öğretmek ve bu alanda uzmanlar yetiştirmektir. Enstitü gerek hadis alanındaki eğitimde, gerekse Fas'ın dini ve kültürel hayatında önemli bir rol oynamaktadır.
Eğitim ve Dersler
Darü'l-Hadis el-Haseniyye, özellikle hadis ilmi ve İslamî ilimler konusunda derinlemesine bir eğitim sunar. Öğrenciler, Peygamber Efendimiz'in hadislerini anlamak, analiz etmek ve doğru şekilde aktarabilmek için özel dersler alırlar. Kurumun misyonu, İslami ilimlerde yüksek öğretim ve araştırma yapmak, öğrencilerin hadis ilmindeki eğitimlerini tamamlamak olarak tanımlanmıştır. Enstitüde, hadis yarışmaları ilmi toplantı ve konferanslar, tanıtımlar yapılmaktadır. Ayrıca, enstitü dini otoriteler, ilim insanları ve tartışmalara katılan akademisyenler için önemli bir buluşma noktasıdır.
Giriş koridoru, Şuheda Osmanlıoğlu, 2018.
Burada fıkıh, tefsir, kelam, İslam tarihi ve Arap dili gibi alanlarda da eğitim verilmektedir. Enstitüde İslam bilimleri ve araştırmaları, diller, dinlerin kökenleri ve karşılaştırmalı hukuk bilimi alanında temel uzmanlık eğitimi verilmekte; çağdaş entelektüel meseleler, dinler arası diyalog ve karşılaştırmalı hukuk konularında araştırmalarda, derinlemesine bilimsel yeterlilik kazandırılmakta; İslami ilimler, mukayeseli doktrin ve fıkıh çalışmaları alanında bilimsel araştırmaların geliştirilmesi ve artırılmasına, Maliki fıkıh geleneğine özellikle önem verilmektedir. Dini alanda çalışan kadroların yararlanabileceği sürekli eğitim kurslarının düzenlenmekte; ulusal ve uluslararası düzeyde kamu ve özel bilimsel kurum ve kuruluşlarla ortak ilgi alanları çerçevesinde işbirliği ve ortaklık ilişkileri kurulmaktadır. Enstitü; seminerler, çalışma günleri ve bilimsel toplantılar düzenleyerek entelektüel ve kültürel hayatın canlanmasına katkıda bulunmakta; talep edildiğinde kendi uzmanlık alanıyla ilgili danışmanlık ve uzmanlık hizmeti sunmakta ve yayın çalışmaları, araştırmalar, bilimsel çalışmalar yapmaktadır.
Kütüphane, Şuheda Osmanlıoğlu, 2018.
Mimari Yapı
Darü'l-Hadis el-Haseniyye, halihazırda kullanılan binasına 16 Ağustos 2010’da kavuşmuştur. Bu yapı 13 bin metrekarelik bir alan üzerine inşa edilmiştir. Rabat’ın geleneksel İslamî mimarisiyle uyumlu olan bu yapı, inşa edildiği dönemin ve kültürün mimari anlayışını yansıtmaktadır. Enstitüde üç yüz yirmi kişilik bir derslik ve her biri seksen dört kişi kapasiteli iki derslik; dört dil sınıfı, dört bilim sınıfı; okuma salonu, kütüphane görevli ofisi ve idari ofislerden oluşan kütüphanesi mevcuttur. Dokuz yüz kişilik camii ve kafeteryası da mevcuttur. Yapıda klasik Fas mimarisi, geleneksel İslam sanatlarıyla donatılmıştır.
Enstitü iç avlusu, Şuheda Osmanlıoğlu, 2018.
Okul, Fas tarihi ve toplumu için önemli olan kişilerin eğitim verdiği bir kurum olarak da temayüz etmektedir. 1910-1974 yılları arasında yaşamış Faslı devlet ve fikir adamı olan Allâl el-Fâsî burada çeşitli eğitimler vermiştir. Kendisi ülkesine yönelik Fransa sömürge yönetimine karşı birçok siyasi mücadelede bulunmuş ve bundan dolayı bir dönem sürgün hayatı da yaşamıştır. Sömürgeciliğe karşı faaliyetleri sürgünde de devam ederek direniş ve bağımsızlık hareketlerini buradan yönlendirmiştir. Fas’ın 1956’da bağımsızlığını kazanmasıyla ülkesine dönerek Darü'l-Hadis el-Haseniyye’de öğretim üyeliğine devam etmiştir.
Öğrenciler
Darü'l-Hadis el-Haseniyye, hem yerli hem de uluslararası öğrencilere eğitim veren bir merkezdir. Fas’ın farklı bölgelerinden gelen öğrencilerin yanı sıra, Arap dünyasından ve diğer İslam ülkelerinden de öğrenciler bu enstitüde eğitim almak için başvurmaktadır. Bu üniversitelerden bazıları: Malezya Ulusal Üniversitesi, Dar es-Selam İslam Üniversitesi (Endonezya), İbn Rüşd Yüksek İslam Araştırmaları Vakfı (Belçika), İslam ve Arap Araştırmaları Koleji (BAE), Uluslararası İslam Düşüncesi Enstitüsü'dür (Fransa). Enstitünün, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi ile de akademik işbirliği antlaşmaları olup bilimsel çalışmalar gerçekleştirilerek öğrenci değişimi gibi konularda adımlar atılmıştır.
Günümüz ve Önemi
Günümüzde Darü'l-Hadis el-Haseniyye, Fas’ın dini eğitim merkezi olarak hala büyük bir öneme sahiptir. Bu kurum, yalnızca Fas’a değil, aynı zamanda İslam dünyasına da nitelikli hadis alimleri ve din bilimcileri yetiştirmektedir. Hadis ilmi üzerine yapılan eğitim ve araştırmalarla, İslam dünyasında bilimin ve dini ilmin gelişmesine katkı sağlamakta ve İslam ülkelerinden çeşitli ilim insanlarına ev sahipliği yapmaktadır.
Sınıf koridorları, Şuheda Osmanlıoğlu, 2018.
