Zonguldak ilinin Devrek ilçesi ile özdeşleşmiş, geleneksel bir hamur işi ürünüdür. Ürün, mahreç işareti olarak tescillenmiştir. Geçmişte genellikle dini bayramlar, nişan ve düğün gibi özel günlerde aile içi tüketim ve misafir ikramı amacıyla yapılan bu yöresel lezzet, günümüzde geleneksel yöntemlerle üretilmeye devam ederek ticari bir ürün niteliği kazanmıştır. Ürüne ayırt edici özelliklerini veren temel unsurlar, Devrek kırsalında yetiştirilen özel ceviz ile yörede "yerli buğday" olarak adlandırılan veya bu buğdaya yakın özellikler gösteren buğdaydan elde edilen undur.

Ürün Özellikleri

Devrek kömeci / Devrek cevizli kömeci, yöreye özgü ince kabuklu ve kolay kırılan ceviz içinin, yerel buğday unu, su ve süt ile yoğurulmasıyla hazırlanan hamurdan üretilir. Ürün isteğe bağlı olarak mayalı (özellikle ekşi maya) veya mayasız yöntemle yapılabilir. Kullanılan ceviz, yöre halkı tarafından "koz" olarak da anılmakta olup, yağ oranı %50 ile %65 arasında değişmektedir. Ceviz içi, 100 gramında yaklaşık 654 kj enerji, 65,21 g yağ ve 15,2 g protein gibi besin öğeleri içermektedir. Ürünün hazırlanmasında kullanılan un ise, yerel buğdaydan öğütülmüş esmer un ile sert buğday unu karışımıdır.

Üretim Metodu

Üretim metodu, geleneksel aşamaları takip eder ve aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Un elenip karıştırıldıktan sonra, ortasında havuz oluşturulur. Havuzun içine tuz ve yumurta eklenir, karıştırılarak yavaşça su ve süt eklemesiyle hamur yoğurulur.
• Hamur, kulak memesi yumuşaklığına ulaştığında yaklaşık 15-20 dakika daha yoğurularak özlenir ve üzeri örtülerek yaklaşık on dakika dinlendirilir.
• Dinlenen hamur 3 veya 4 parçaya (pazı/beze) ayrılıp tekrar yoğurulur ve on dakika daha dinlendirilir.
• Dinlenmiş hamur parçaları, kızılcık (kiren) ağacı dalından yapılmış oklava kullanılarak yufka haline getirilir.
• Açılan yufkalar sıvı yağ (natürel ya da rafine zeytinyağı) ile yağlanarak tekrar oklava yardımıyla inceltilir.
• Yağlanmış yufkaların üzerine bol miktarda dövülmüş ceviz içi eşit bir şekilde serpilir. Ceviz içinin taze olmasına (sası olmamasına) dikkat edilir.
• Ceviz içi serpilmiş yağlı yufkalar rulo şeklinde sarılır.
• Rulo halindeki hamurlar, sıvı yağla yağlanmış dövme bakır tepsiye sarmal biçimde yerleştirilir.
• Üzerine çırpılmış yumurta sarısı ile çörek otu, susam veya ikisinin karışımı serpilerek önceden 175-200°C ısıtılmış fırında yaklaşık bir saat pişirilir.
• Ürün, dönüşümlü kâğıttan veya eskitilmiş krome kartondan yapılmış kutularda, ambalaj üzerinde gerekli bilgilendirmelerle (içindekiler, besin değeri, üretim/son kullanma tarihi vb.) tüketime sunulur.

Coğrafi Sınır

Devrek kömeci / Devrek cevizli kömecinin coğrafi sınırı Zonguldak ilinin Devrek ilçesidir. Ürünün ayırt edici niteliğini koruyabilmesi için üretimde kullanılan ceviz içi ve unun menşeinin Devrek olması ve üretim aşamalarının tamamının bu coğrafi sınır içerisinde gerçekleştirilmesi zorunludur.

Denetim

Ürünün tescil özelliklerine uygunluğunu kontrol etmek amacıyla kurulan denetim mercii, Devrek Gökçebey Kültür ve Yardımlaşma Derneği koordinatörlüğünde faaliyet gösterir. Denetim mercii üyeleri; Bülent Ecevit Üniversitesi Devrek Meslek Yüksek Okulu, Devrek İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Devrek Esnaf ve Sanatkârlar Odası ve Sınırlı Sorumlu Devrek Merkez Dedeoğlu ve Çolak Pehlivan Köyleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi temsilcilerinden oluşmaktadır.

Denetimler, özellikle tescil belgesindeki üretim koşullarına uyulup uyulmadığı, kullanılan ceviz ve unun Devrek menşeli olup olmadığı gibi konulara odaklanmaktadır. Denetim merciinin; tanıtım, reklam, dilek ve şikâyet konularında da çalışmaları bulunmaktadır. Kurallara uymayan üreticilere önce uyarı yapılır, tekrarında ise ilgili meslek kuruluşlarına ve tüketici haklarıyla ilgili birimlere bildirimde bulunulur.