Köken

Dilgir kelimesi, Farsça kökenli dilgīr (دلگیر) sözcüğünden alıntıdır. Farsçada dil “gönül, kalp” ve gīr “tutan, alan” öğelerinden oluşan bu birleşik yapı, “gönlü tutulmuş”, “canı sıkkın”, “hüzünlü” anlamlarını taşımaktadır.

Kullanım Alanları

• Türk Edebiyatı: Ağırlıklı olarak Divan şiirinde aşk, hüzün ve kalp kırıklığı, melankoli, keder ya da içsel sıkıntı gibi duyguları ifade etmek için kullanılmaktadır.
• Tasavvuf Terminolojisi: Gönül dünyası, içe yöneliş ve Allah aşkı bağlamında "gönlü dertli" anlamında kullanılmaktadır.
• Modern Kullanım (Arkaik): Günümüz edebiyatında nostaljik ya da sanatlı anlatım için nadiren arkaik bir izlenimle tercih edilmektedir.