Dörtyol mandarini, Hatay iline bağlı Dörtyol, Erzin ve Payas ilçelerinde yetiştirilen ve “Satsuma” türünün “Owari” çeşidine ait olan bir mandarin ürünüdür. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından “Menşe Adı” olarak tescillenmiş, 31 Ekim 2019 tarihli Sicil No: 468 ile coğrafi işaret koruması altına alınmıştır.

Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri

Dörtyol mandarini, yetiştirildiği coğrafi sınırların mikroklima özellikleri, toprak yapısı ve iklim koşulları nedeniyle kendine özgü kalite niteliklerine sahiptir. Bu ürün erkencilik, aromatik yapı, yüksek usare miktarı, suda çözünebilir kuru madde oranı gibi yönlerden diğer bölgelerdeki benzer ürünlerden ayrışmaktadır.

Meyveler orta büyüklükte, basık şekilli ve koyu portakal renginde meyve etine sahiptir. Kabuk yapısı gevşek olduğundan dolayı “puflaşma” eğilimi gösterir. Kabuğun rengi sarımsı portakal, kalınlığı 2,75–3,37 mm aralığındadır. Ortalama meyve eni 66,08–69,32 mm, ağırlığı ise 135,69–142,96 gramdır. Usare oranı %49,08 ile %53,96, briks (suda çözünebilir kuru madde) oranı ise %7,8–8,28 arasında olup, meyve suyundaki asitlik ise %0,97–1,38 seviyesindedir. Suda çözünebilir kuru madde/asit oranı 7,61–8,45 aralığındadır.

Meyve çekirdeksiz veya en fazla 6 çekirdek içermektedir. Ürün, düzenli verim sağlama özelliğine sahiptir ve periyodisite eğilimi düşüktür.

^{Dörtyol Mandarini (Türk Patenti)}

Üretim Metodu

Dörtyol mandarini üretiminde, genellikle turunç anacı kullanılmaktadır. Uygun toprak yapısında Carrizo sitranjı da tercih edilebilmektedir. Göz aşısı yöntemiyle çoğaltma yapılmakta; durgun göz aşısı eylül-ekim aylarında, sürgün göz aşısı ise mart ayından itibaren uygulanmaktadır.

Yeni bahçe tesisinde 4x3 m, 3x5 m gibi yarı sık dikim sistemleri kullanılmakta; fidan dikimi ocak-nisan veya bazı yıllarda ekim-kasım aylarında yapılmaktadır. Fidanlar dikim öncesinde budanarak uygun toprak derinliğinde yerleştirilir. Taban suyu 1,5 m’nin altında olmalı, drenaj yapılması gereken alanlarda buna uygun altyapı sağlanmalıdır.

Gübreleme, çiçeklenme öncesinde başlamakta, gelişim döneminde iz element ve potasyum takviyesiyle devam etmektedir. İlaçlamalar zararlıların popülasyon yoğunluğuna göre ayarlanır; özellikle Akdeniz meyve sineği, kabuklu bit ve unlu bit zararlıları kontrol altında tutulur. Sulama damlama veya salma yöntemle yapılmakta, hava koşullarına göre periyotlar belirlenmektedir.

Meyveler ekim ortasından itibaren olgunlaşarak kasım sonunda hasat edilmektedir. Hasat sırasında meyveler dikkatli şekilde toplanmakta, sınıflandırılmakta ve ambalajlanarak soğuk hava depolarında 2–3 ay süreyle 3–4°C’de muhafaza edilmektedir.

^{Dörtyol Mandarin Hasadı (Yapay Zekâ ile Oluşturulmuştur)}

Coğrafi Sınır ve Denetim

Dörtyol mandarini, Hatay ilinin Dörtyol, Erzin ve Payas ilçeleri sınırları içinde, 36°3'–36°16' doğu boylamları ile 36°46'–37°0' kuzey enlemleri arasında kalan bölgede yetiştirilmektedir.

Ürün denetimleri, Dörtyol Turunçgil Üreticileri Birliği koordinasyonunda; Dörtyol Ticaret ve Sanayi Odası ve Dörtyol İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü uzmanlarının yer aldığı denetim merci tarafından yapılmaktadır. Denetimlerde erkencilik, usare miktarı, meyve ağırlığı, SÇKM/asit oranı, kabuk kalınlığı ve ambalaj işareti gibi unsurlar kontrol edilmektedir.