Edmondo De Amicis (1846-1908), İtalyan yazar, gazeteci ve seyyahdır. Edebi üretimleri arasında askerlik hatıraları, seyahatnameler, çocuk edebiyatına dair eserler ve sosyalist düşünceyi yansıtan yazılar bulunmaktadır. Özellikle Il cuore (Çocuk Kalbi) ve Constantinopoli (İstanbul) adlı eserleriyle tanınmıştır.
Hayatı
De Amicis 21 Ekim 1846’da Oneglia’da doğmuştur. Orta öğrenimini Cuneo ve Torino’da tamamlamış, ardından Modena Askerî Akademisi’ne girmiştir. 1865’te topçu subayı olmuş, 1866’da Custozza Muharebesi’nde görev almıştır. Bir süre L’Italia militare dergisinde yazılar yazmış ve 1867’de derginin yayın müdürlüğünü üstlenmiştir. Buradaki yazılarının bir bölümü 1868’de La vita militare adıyla yayımlanmıştır. 1871’de askerlikten ayrılarak edebiyata yönelmiştir.
1870’lerde İspanya, Hollanda, İngiltere, Fas, İstanbul ve Paris’e seyahatlerde bulunmuş, bu gezilerden edindiği izlenimlerini kitaplaştırmıştır. 1874’te İstanbul’a gelmiş, şehri çoğunlukla ressam Junck ile birlikte dolaşmıştır. Hayatının son döneminde Torino ve Bordighera’da yaşamış, 12 Mart 1908’de Bordighera’da ölmüştür.
Edebi Faaliyetleri
De Amicis’in ilk eserleri askerlik hatıraları ve kısa hikâyelerden oluşmuştur. La vita militare’nin ardından Ricordi di Roma (1870), Ricordi del 1870-1871 ve Novelle (1872) yayımlanmıştır. Seyahatnameleri arasında La Spagna (1872), Ricordi di Londra (1873), Olanda (1874), Marocco (1876), Constantinopoli (1878-1879) ve Ricordi di Parigi (1879) bulunmaktadır.
1880’lerden itibaren çocuk edebiyatı ve okul hayatı üzerine yoğunlaşmıştır. Poesie (1880), Gli amici (1883), Il cuore (1886), Sull’oceano (1889), Il romanzo di un maestro (1890), Fra i scuola e casa (1892), La carrozza di tutti (1899) ve Ricordi di infanzia e scuola (1901) bu dönemin ürünleridir. Ayrıca L’Idioma Gentile adlı kitabında İtalyanca’yı övmüş, Lotte civili (1901) ve Le Cri du peuple (1907) adlı eserlerinde sosyalist düşüncelerini dile getirmiştir.
Constantinopoli
De Amicis’in Türk tarihi açısından önemli eseri Constantinopoli’dir. Yazarın 1874’teki İstanbul seyahatine dayanan eser ilk kez 1878-1879’da Milano’da iki cilt halinde basılmıştır. Eser kısa sürede Fransızca, İngilizce, Almanca ve Yunanca’ya çevrilmiştir. İstanbul’un semtleri, sokakları, kahvehaneleri, çarşıları, camileri ve gündelik hayatına dair gözlemler içermektedir.
De Amicis, Türk toplumu ile doğrudan temas kuramamış, bilgilerini çoğunlukla İstanbul’daki İtalyan kolonisinden derlemiştir. Bununla birlikte gözlemleri ve Cesare Biseo ile Junck’un gravürleri sayesinde eser, Avrupa’da İstanbul hakkında yazılmış en popüler seyahatnamelerden biri olmuştur.
Eserin Türkçe’ye ilk çevirisi Reşat Ekrem Koçu tarafından Fransızcadan özetlenerek yapılmış ve 1936’da Cumhuriyet gazetesinde yayımlanmıştır. 1938’de 1874’de İstanbul adıyla kitaplaştırılmıştır. Tam metin halinde Türkçe’ye çevirisi ise 1981’de Beynun Akyavaş tarafından yapılmış ve İstanbul: 1874 adıyla yayımlanmıştır.
Il Cuore (Çocuk Kalbi)
De Amicis’in en ünlü eseri 1886’da yayımlanan Il cuore’dur. Bir öğrencinin günlük notları şeklinde kurgulanan eser kısa sürede otuzdan fazla dile çevrilmiş ve geniş bir okur kitlesine ulaşmıştır. Türkçeye Mektep Âlemi (1912), Çocuk Kalbi (1926, 1984), Annesini Kurtaran Kahraman Çocuk (1957) ve Vicdan, Bir Talebenin Hâtıra Defteri (1960) adlarıyla çevrilmiştir.
Son Yılları
De Amicis 1890’lardan itibaren sosyalist fikirlerle ilgilenmiş, bu düşüncelerini yazılarına yansıtmıştır. Hem edebî hem de seyahat türündeki eserleriyle uluslararası alanda tanınmış, çağının en çok okunan İtalyan yazarları arasında yer almıştır. 12 Mart 1908’de Bordighera’da ölmüştür.
