Prof. Dr. Ekmel Özbay, fizik ve elektrik-elektronik mühendisliği alanlarında çalışmalar yürüten bir akademisyendir. Araştırma konuları; nanofotonik, metamalzemeler, fotonik kristaller, yarı iletken lazerler ve terahertz frekans aralığında çalışan optoelektronik sistemler gibi alanları kapsamaktadır. Özbay, akademik çalışmalarını Bilkent Üniversitesi Fizik ve Elektrik-Elektronik Mühendisliği bölümlerinde sürdürmektedir. Ayrıca, üniversite bünyesinde kurulan Nanoteknoloji Araştırma Merkezi (NANOTAM) çatısı altında deneysel ve uygulamalı araştırmalar yürütmektedir.

Eğitim ve Akademik Kariyer

1966 yılında Ankara’da doğan Ekmel Özbay, 1987 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Bölümü'nden mezun olmuştur. Yüksek lisans (1989) ve doktora (1992) derecelerini Stanford Üniversitesi’nden almıştır. Doktora sonrası araştırmalarını da aynı üniversitede sürdürmüş, 1993-1995 yılları arasında ABD Enerji Bakanlığı’na bağlı Ames Ulusal Laboratuvarı’nda araştırma faaliyetlerinde bulunmuştur.

1995 yılında Bilkent Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak göreve başlamış ve halen Elektrik ve Elektronik Mühendisliği ile Fizik bölümlerinde profesör olarak görev yapmaktadır. Bunun yanı sıra:

• NANOTAM (Bilkent Ulusal Nanoteknoloji Araştırma Merkezi) kurucusu ve yöneticisidir.
• BİLUZAY (Bilkent Uzay Teknolojileri ve Araştırma Merkezi) direktörlüğünü yürütmektedir.

Bu merkezler, Türkiye’de ileri teknoloji araştırmalarının altyapısını güçlendirmeyi amaçlamaktadır.

^{Ekmel Özbay'ın fotoğrafı (TUBA)}

Araştırma Alanları

Prof. Dr. Özbay’ın araştırmaları aşağıdaki alanları kapsamaktadır:

• Nanofotonik ve Metamalzemeler: Elektromanyetik dalgaların kontrolü amacıyla doğal ortamda bulunmayan özelliklere sahip yapay malzemelerin geliştirilmesi.
• GaN tabanlı elektronik ve optoelektronik aygıtlar: LED, lazer ve yüksek frekanslı elektronik bileşenler.
• Fotonik kristaller, MEMS (Mikro elektro-mekanik sistemler), ultra hızlı optik olaylar ve kuantum optiği.

Kariyeri boyunca 400’den fazla SCI indeksli makalesi yayımlanmış; bu yayınlar 15.000’in üzerinde atıf almıştır. Ayrıca 150’nin üzerinde uluslararası konferansta davetli konuşmalar yapmıştır.

Ödüller ve Üyelikler

Prof. Dr. Özbay çeşitli ulusal ve uluslararası ödüllere layık görülmüştür:

• 1997 – TÜBİTAK Bilim Teşvik Ödülü
• 1997 – Optical Society of America Adolph Lomb Madalyası
• 1998 – Sedat Simavi Bilim Ödülü
• 2005 – Avrupa Birliği Descartes Bilim Ödülü
• 2006 – TÜBİTAK Bilim Ödülü (Temel Bilimler)
• 2024 – ODTÜ Parlar Vakfı Bilim Ödülü

2001 yılında Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) asli üyeliğine seçilmiştir.

^{Ekmel Özbay AB Descartes Bilim Ödülü alırken (TUBA)}

Kişisel Yaşam

Prof. Dr. Ekmel Özbay, evlidir ve altı çocuk babasıdır. Bilimsel çalışmalarının yanı sıra, bilimsel bilginin toplumla paylaşılması ve genç araştırmacıların araştırma süreçlerine dâhil edilmesi konularıyla da ilgilenmektedir. Özbay, nanoteknoloji, fotonik ve metamalzeme gibi alanlarda yürüttüğü araştırmalarla, Türkiye’deki akademik çevrelerde etkin bir isim olarak yer almaktadır. Çalışmaları, hem temel bilimlerin ilerlemesine hem de Türkiye’nin araştırma altyapısının gelişimine katkı sağlayan örneklerden biri olarak değerlendirilmektedir.