Afyonkarahisar ve Eskişehir illerinde özel günlerde (doğum, düğün, bayram) geleneksel olarak hazırlanan ve tüketilen Emirdağ güveci, ağzı kapalı sırsız toprak çömlekte odun ateşiyle ısıtılan taş fırında pişirilen, sulu bir et yemeğidir. Ürünün, coğrafi sınır olarak belirlenen bölgeyle güçlü bir ün bağı bulunmaktadır. Bu ürün, 19.01.2021 tarihinde 650 numara ile mahreç işareti olarak tescil edilmiştir. Tescil ettiren kurum Emirdağ Belediyesidir.

Ürün Özellikleri

Emirdağ güvecinin ana malzemesini kuzu eti oluşturur. Yemeğe ayrıca yeşilbiber, domates, sarımsak ve tercihe bağlı olarak patlıcan eklenir. Sebzeler, pişmiş yemeğin yaklaşık dörtte birini (%25) teşkil eder. Kullanılan sarımsak, kabukları soyulmadan yemeğe katılır. Güveç, diğer yörelerde yapılan benzerlerine kıyasla daha sulu bir kıvama sahiptir. Bu sulu kıvamı sağlamak amacıyla domates suyu yeterli gelmediğinde kontrollü bir şekilde su ilavesi yapılabilmektedir. Pişirme süreci, et ve sebzelerin ayrı ayrı işlendiği iki aşamadan oluşur.

Üretim Metodu

Emirdağ güveci'nin hazırlanışı aşağıdaki adımları içerir:

• İri kuşbaşı şeklinde doğranan kuzu eti güveç kabına konulur ve kapağı kapatılır.
• Bu et, 220-230°C sıcaklıktaki taş fırında 1 ila 1,5 saat boyunca kontrollü olarak pişirilir. Kontrol aşamasında, et karıştırılabilir ve çömleğin fırın içindeki konumu değiştirilebilir.
• Et pişirme aşaması tamamlandıktan sonra sebzeler eklenir. Yeşilbiber yaklaşık 3 cm, domates yaklaşık 8 parçaya, alacalı soyulmuş patlıcan (tercihen) ise 3 cm iriliğinde doğranır. Sarımsak dişleri kabukları soyulmadan ayrılır.
• Sırasıyla doğranmış yeşilbiber, patlıcan ve domates ilave edilir. En üste kabuklu sarımsak dişleri ve tuz eşit şekilde dağıtılarak eklenir.
• Tüm malzemelerin eklenmesinden sonra güvecin kapağı kapatılır ve 220-230°C sıcaklıktaki taş fırında 45 dakika daha kontrollü olarak pişirilir.
• Bu son pişirme aşamasında, sebze suyunun yetersiz kaldığı durumlarda güvecin sulu kıvamının sağlanması için yaklaşık 0,5 litreye kadar sıcak su eklenebilir.
• Yemeğin üzerinin kızarması istenirse, fırınlamanın son 15 dakikası boyunca güvecin kapağı açık bırakılır.
• Tüketime hazır ürün, porsiyonluk güveç kaplarında veya tabaklarda servis edilebilir. Ayrıca, farklı gramajlarda toprak güveç veya gıda ile temasa uygun ambalajlarda paketlenerek soğuk zincirde veya donmuş olarak satışa sunulabilir. Yerinde pişirilen ürünün aynı gün içinde tüketilmesi önerilir.

Coğrafi Sınır

Emirdağ güveci'nin coğrafi sınırı Afyonkarahisar ve Eskişehir illerini kapsamaktadır. Ürünün üretimi, ustalık becerisi gerektirmesi nedeniyle ününün korunması amacıyla tüm üretim aşamalarının belirtilen bu coğrafi sınır içerisinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Denetim

Ürünün denetim mercii Emirdağ Belediyesi koordinatörlüğünde oluşturulan bir heyettir. Bu heyet; Emirdağ Belediyesi Zabıta Müdürlüğü, Emirdağ İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Emirdağ Esnaf ve Sanatkârlar Odası ve Emirdağ Ticaret ve Sanayi Odası'ndan birer üye olmak üzere toplam 4 kişiden meydana gelir. Eskişehir ilinde yapılacak denetimlerde ise heyete Emirdağ İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü temsilcisi yerine Eskişehir Tarım ve Orman Müdürlüğü'nden bir temsilci dâhil olur. Denetimler yılda en az bir kez düzenli olarak, ayrıca şikâyet veya ihtiyaç durumunda gerçekleştirilir. Denetimler; kullanılan güveç kabı, et ve diğer malzemelerin uygunluğu, üretim metodunun doğruluğu, sunum ve ambalajlama koşulları ile Emirdağ güveci ibaresi ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu üzerinde yoğunlaşır. Denetim mercii, denetim sırasında uzmanlardan faydalanabilir veya hizmet satın alabilir.