Empati nedir, nasıl yapılır ve kim bu empati canavarı?

Birinin gözlerine bakıp onun yerine utanmış, onun yerine üzülmüş, onun yerine öfkelenmiş olma ihtimalin var mı? Dahası, bu duygular seni geceleri uykusuz bırakıyor, kendi hayatını bile ikinci plana atmana neden oluyor mu? Eğer cevabın “evet”se, hoş geldin: Belki de bir empati canavarısın.

Empati Nedir?

Empati, en basit tanımıyla, bir başkasının duygularını anlama ve hissetme becerisidir. Onun gözünden dünyaya bakmak, onun acısını içimizde hissetmek... Ama burada önemli bir ayrım var: Empati, başkasının duygusunu anlamak, onu üstlenmek değil.

Empati Nasıl Yapılır?

Empati kurmak, üç temel adımdan oluşur:

1. Dinlemek: Yargılamadan, düzeltmeye çalışmadan, sadece dinlemek.

2. Anlamak: Kendi bakış açını bir kenara bırakıp, onun yaşadığı duyguyu anlamaya çalışmak.

3. Yansıtmak: "Seni anlıyorum"u hissettirmek ama onun yerine düşünmeden ya da çözüm üretmeye zorlamadan.

Ama işte tam da burada bir şeyler karışıyor. Bazılarımız empatiyi o kadar içselleştiriyoruz ki, başkasının yükünü kendi sırtımıza alıyoruz.

Empati Canavarı Nereden Çıktı?

Aslında içimden çıktı diyebilirim.Canavar dediğimiz şey her zaman dışardan gelip bize ya da başkalarına zarar vermez, bazen de içimizde büyüttüğümüz masum duygular bir canavara dönüşüp bize zarar verebilir.

Bu kavramı ben uydurdum çünkü kendimi tarif etmenin başka bir yolunu bulamadım. Herkesi anlıyorum. Herkesin yerine kendimi koyuyorum. Ama bir süre sonra kendi yerim yokmuş gibi hissediyorum. Kendime sıra gelmiyor. Başkaları için üzülürken kendime gülmeyi unuttuğumu fark ettim ve bir gün bunu artık yapmama cesaretini kendimde buldum. İşte o zaman fark ettim bana ne kadar zarar verdiğini. Kurtulduğum ama bir zamanlar esiri olduğum bu kendimi yok sayarak empati yapma halime de canavarlıktan başka bir benzetmeyi yakıştıramadım ve empati canavarı aslında böyle ortaya çıktı.

Fazla Empatinin Zararları

• Duygusal Tükenmişlik: Sürekli başkalarının duygularını taşımak, insanın enerjisini emer. (Benim durumumda da olduğu gibi, kendi hislerini bir nevi yok saymak)
• Sınırların Kaybolması: Nerede “ben” başlıyor, nerede “o” bitiyor belli olmaz.
• Karar Verememek: Herkesin bakış açısını görmek, kimi zaman seni hareketsiz bırakabilir.
• Suistimale Açık Olmak: Empati, bazı kişiler tarafından kullanılır. Sen anlayışlı oldukça, onlar sınırları zorlar.

Empatide Denge Mümkün Mü?

Evet. Empati, kendini kaybetmeden başkasını anlamaktır. Kendini yok sayarak değil, kendinle birlikte başkasını da görmektir. Gerçek empati başkasının acısını almak değil, onunla birlikte orada durabilmektir.

Sonuç: Empati İyidir Ama Ölçülü

Empati, insani bir meziyet. Ama fazlası, özellikle kendine empati göstermeyi unuttuğunda, seni tüketir. Empati canavarı olmak bir meziyet gibi görünebilir; ama unutma: Canavarlar bile yorulur, hele ki empati canavarıysan...