Pakistan’da devlet hediyelerinin edinilmesi ve beyanına ilişkin uygulamalar çerçevesinde açılan ve kamuoyunda “Toshakhana 2 davası” olarak adlandırılan yargı süreci, eski Pakistan Başbakanı İmran Han ile eşi Büşra Bibi hakkında verilen 17’şer yıl hapis cezası ile sonuçlanmıştır. Dava, yabancı devlet yetkilileri tarafından üst düzey kamu görevlilerine verilen hediyelerin yasal statüsü, bu hediyelerin satın alınma usulleri ve devlet hazinesine etkileri üzerinden yürütülmüştür. Karar, 20 Aralık 2025’te yetkili Pakistan mahkemesi tarafından açıklanmıştır.

Davanın Hukuki Çerçevesi

Toshakhana Sistemi

Pakistan’da Toshakhana, devlet görevlilerine yabancı devlet temsilcileri tarafından verilen hediyelerin kayda alınmasını ve belirli koşullar altında satın alınmasını düzenleyen resmî bir mekanizmadır. Mevzuata göre bu hediyelerin değeri belirlenmekte; belirlenen bedel üzerinden satın alma yapılması veya hediyelerin devlete bırakılması gerekmektedir. Toshakhana 2 davası, bu sistemin uygulanmasında usulsüzlük yapıldığı iddiasına dayanmaktadır.

Suçlamaların İçeriği

Mahkeme dosyasına yansıyan suçlamalar, İmran Han ve Büşra Bibi’nin yabancı bir devlet yetkilisi tarafından verilen yüksek değerli mücevherleri, gerçek piyasa değerinin altında bir bedelle edindikleri yönündedir. Savcılık makamı, bu işlemin kamu zararına yol açtığını ve yolsuzluk ile görevi kötüye kullanma suçlarını oluşturduğunu ileri sürmüştür. Mahkeme, delil değerlendirmesi sonucunda bu iddiaların hukuken sabit olduğuna hükmetmiştir.

Mahkeme Kararı ve Cezalar

Hapis Cezası

20 Aralık 2025 tarihinde açıklanan kararla, İmran Han ve Büşra Bibi’ye ayrı ayrı 17 yıl hapis cezası verilmiştir. Mahkeme, bu cezanın mevcut yargı kararlarından bağımsız olarak infaz edileceğini belirtmiştir. İmran Han’ın daha önce farklı davalardan aldığı cezalarla birlikte bu karar, toplam hapis süresini artırmıştır.

Para Cezaları ve Ek Yaptırımlar

Hapis cezasına ek olarak, mahkeme her iki sanık hakkında yüksek meblağlı para cezaları da uygulanmasına hükmetmiştir. Bu yaptırımların, devletin uğradığı mali zararın telafisine yönelik olduğu kaydedilmiştir. Ayrıca sanıkların belirli sürelerle kamu görevlerinden men edilmesine ilişkin hükümler de karar metninde yer almıştır.

^{İmran Han ve Eşinin Hapis Cezasına Çaptırılması (France 24)}

Yargılama Süreci

Duruşmalar ve Usul

Dava, Pakistan’daki özel bir yolsuzluk mahkemesinde görülmüştür. Yargılama süreci boyunca savcılık makamı, hediyelerin değer tespit raporlarını ve satın alma belgelerini delil olarak sunmuştur. Savunma tarafı ise işlemlerin yürürlükteki Toshakhana kurallarına uygun olduğunu ileri sürmüştür. Mahkeme, nihai kararında savcılık delillerini esas almıştır.

Kararın Açıklanması

Karar duruşması, güvenlik önlemleri altında gerçekleştirilmiştir. Kararın açıklanmasının ardından İmran Han’ın avukatları, üst mahkemeye başvuru hazırlıklarının sürdüğünü bildirmiştir. Yargı sürecinin temyiz aşamasına taşınabileceği ifade edilmiştir.

Siyasi ve Kurumsal Tepkiler

Pakistan Tehreek-i-İnsaf (PTI)

İmran Han’ın liderliğini yaptığı Pakistan Tehreek-i-İnsaf (PTI) Partisi, mahkeme kararının ardından yaptığı açıklamalarda davanın hukuki değil siyasi nitelik taşıdığı görüşünü dile getirmiştir. Parti yetkilileri, yargı sürecinin adil olmadığı iddiasında bulunmuştur.

Resmî Kurumların Tutumu

Pakistanlı resmî makamlar ise yargı kararının bağımsız mahkemeler tarafından verildiğini ve hukukun üstünlüğü çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini belirtmiştir. Açıklamalarda, yargı süreçlerine müdahale edilmediği vurgulanmıştır.

Önceki Davalarla İlişkisi

İmran Han, Toshakhana 2 davasından önce de farklı suçlamalar kapsamında yargılanmış ve çeşitli mahkûmiyet kararları almıştır. Büşra Bibi de bu süreçte bazı dosyalarda sanık olarak yer almıştır. Toshakhana 2 davası, bu önceki yargılamalardan ayrı bir dosya olarak değerlendirilmiştir.