Fethiye Tahini, Muğla ilinin Fethiye ve Seydikemer ilçelerine özgü, geleneksel üretim teknikleriyle elde edilen bir susam ezmesidir. Bölgeye özgü iklimsel koşullar ve ustalık gerektiren üretim süreci, bu ürüne kendine has bir aroma, renk ve akışkan bir kıvam kazandırmaktadır. Fethiye'nin yerel susamları ile ilişkilendirilen tahin üretimi, yörenin kültürel ve ekonomik mirasının önemli bir parçasıdır.
Üretim Yöntemi ve Ayırt Edici Özellikler
Fethiye Tahini'nin ayırt edici nitelikleri, geleneksel üretim sürecinde kullanılan spesifik adımlardan kaynaklanmaktadır. Bu süreç üç temel aşamadan oluşur:
Islatma (Tuz Havuzu): Seçilen susam tohumları, bir havuzda hazırlanan tuzlu suda ıslatılır. Bu işlem, susam kabuklarının kolayca ayrılmasını ve tahinin daha parlak bir renge sahip olmasını sağlar.
Odun Ateşinde Çifte Kavurma: Islatma işleminden sonra susamlar, Fethiye Tahini'ne özgü lezzet ve aromayı veren odun ateşi üzerinde çift aşamalı olarak kavrulur. Bu "çifte kavurma" yöntemi, ürünün fındıksı tadını ve kendine özgü kokusunu ortaya çıkarır.
Taş Değirmenlerde Öğütme: Kavrulmuş susamlar, modern makinalar yerine geleneksel taş değirmenlerde ezilerek tahin hâline getirilir. Taş değirmen kullanımı, susamın yağının ve besin değerlerinin korunmasına yardımcı olur ve ürünün akışkan ve pürüzsüz bir kıvama gelmesini sağlar.
Bu geleneksel üretim metotları, tahinin doğal yapısını koruyarak onu diğer tahin çeşitlerinden ayırır ve Fethiye yöresine özgü nitelikler kazandırır.
Coğrafi İşaret Tescili ve Denetim
Fethiye Tahini, sahip olduğu benzersiz nitelikler nedeniyle 23 Mart 2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından "Mahreç İşareti" olarak tescil edilmiştir. Bu tescil, ürünün üretim süreçlerinin coğrafi sınır (Muğla ili, Fethiye ve Seydikemer ilçeleri) içinde gerçekleştirilmesini zorunlu kılmaktadır.
Ürünün coğrafi işaretine uygunluğunu sağlamak amacıyla Fethiye Ticaret ve Sanayi Odası koordinatörlüğünde bir denetim mercii oluşturulmuştur. Bu merci, üretimde kullanılan susamın yöreselliğini, geleneksel üretim metotlarına uygunluğu, kavurma süresini ve diğer kalite parametrelerini yılda en az bir kez düzenli olarak kontrol eder. Bu denetimler, ürünün tescil belgesindeki standartlara sadık kalmasını garanti eder.


