Köken

Fişekhane kelimesi, Farsça kökenli iki unsurun birleşmesiyle oluşmuştur: fişek ve hane.

Fişek: Farsça fişān فشان “saçma, saçan” sözcüğünden türetilmiştir. Bu sözcük, Farsça fişānden فشاندن veya efşānden افشاندن “saçmak, serpmek” fiilinden türemiştir. Anlam bakımından, mermi ya da barutun yayılma (saçılma) etkisiyle ilişkilidir. Bu fiil, Avestacada aynı anlama gelen fšāna- kökü ile eş kökenlidir.^【1】 

Hane: Farsça hāne خانه “1. ev, konut, 2. Arap rakamlarında basamak” sözcüğünden alıntıdır. Bu kelime, Orta Farsça hāneg “ev” sözcüğünden evrilmiştir. Türkçede “yer, mekân, bina” anlamına gelen çok sayıda birleşik sözcüğün (kahvehane, aşhane, meyhane vb.) yapı taşıdır.^【2】 

Kullanım Alanları

• Osmanlı dönemi askeri yapılanmasında, cephane üretim ve saklama merkezlerini tanımlamak amacıyla kullanılmıştır.
• Tarih araştırmalarında, modern mühimmat sanayisinin erken örneklerini belgelemek üzere sıkça başvurulan teknik terimlerden biridir.
• Kent tarihçiliğinde, özellikle İstanbul gibi şehirlerde dönüştürülmüş endüstriyel alanların geçmişini ifade etmek için kullanılır.
• Kültürel miras söylemlerinde, restorasyonla yeniden işlevlendirilmiş tarihî yapılar bağlamında yer alır.