Kökeni

Farsça garîb (yabancı, kimsesiz, yoksul) kelimesine, Türkçede küçültme ve şefkat anlamı da katabilen -an eki getirilerek oluşturulmuştur. Türkçeye “yoksul, kimsesiz, zavallı” anlamlarında geçmiştir. Zamanla mecazen, kaderine terk edilmiş, korunmasız kimseleri ifade etmek için de kullanılır olmuştur.

Kullanım Alanları

Toplumsal Tanımlamalar: Gariban kelimesi, toplum içinde maddî açıdan yoksul, sahipsiz ve güçsüz bireyleri tanımlamak için yaygın şekilde kullanılır.

Şefkat ve Merhamet İçeren Konuşmalar: Konuşma dilinde, acınan veya korunmaya muhtaç görülen kişileri anlatmak için duygusal bir tonla kullanılır.

Edebî ve Halk Anlatılarında: Halk hikâyelerinde, masallarda ya da romanlarda, kaderi sert olan ama iyi kalpli kahramanları betimlemek için yer alır.

Mecaz ve Alaylı Anlatımlar: Bazen hafif alaycı ya da dokunaklı bir tonla, kişinin zayıf, çaresiz ya da bahtsız durumu anlatılırken mecazî olarak da kullanılır.

Sosyal Yardım ve Dayanışma Bağlamları: Sivil toplum kuruluşları ve yardım faaliyetlerinde, yardım edilecek kesimi tanımlamak için kullanılır.