Gaziantep maş çorbası, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında mahreç işaretiyle koruma altına alınmış, Gaziantep mutfak kültürüne özgü geleneksel bir çorbadır. 07 Mart 2022 tarihinde tescillenmiş olan bu ürün, Gaziantep ili sınırları içinde üretilen ve bölgeyle ün bağı bulunan bir yemek çeşididir.

Ayırt Edici Nitelikleri

Gaziantep maş çorbasının temel bileşeni, Latince adıyla Vigna radiata L. olan maş fasulyesidir. Bu fasulye; pirinç, bulgur veya dövme buğday, kuru soğan, kırmızı biber, tarhun yaprağı, yağ, kırmızı pul biber, su ve tuz ile birlikte kullanılarak özgün bir tarifle hazırlanır. İsteğe bağlı olarak biber salçası ve sade yağ da eklenebilir.

Çorbanın ayırt edici yönü, Gaziantep’e özgü üretim metoduna dayanmasıdır. Fasulyelerin kabuklarının ayrılmasına kadar haşlanması, soğanların halka şeklinde doğranması, biberlerin iri parçalar halinde eklenmesi gibi işlemler ustalık gerektirir. Tarhun yaprağı ve kırmızı pul biberle hazırlanan yağlı sosun çorbanın üzerine gezdirilmesiyle son dokunuş yapılır. Bu işlem, çorbanın lezzet profilini belirleyen önemli bir aşamadır.

Hazırlanışı

Çorbanın hazırlanışı şu temel adımları içerir:

• Maş fasulyesi bol suyla haşlanır, kabukları ayrılır.
• Soğanlar halka, biberler iri parça şeklinde doğranır; kuru biber varsa elle ufalanır.
• Fasulyeye sırasıyla biber, soğan, salça (isteğe bağlı), tahıl grubu ve tuz eklenir; kısık ateşte yaklaşık 40 dakika pişirilir.
• Ayrı bir tavada yağ, kırmızı pul biber ve tarhun yaprağı kavrulur; bu karışım çorbanın üzerine gezdirilir.
• Servisten önce 15 dakika dinlendirilmesi önerilir.

Çorba sıcak olarak servis edilir ve Gaziantep mutfağında sıklıkla tercih edilen geleneksel bir lezzet olarak tanınır.

Coğrafi Sınır ve Ün Bağı

Gaziantep maş çorbasının üretimi yalnızca Gaziantep ili sınırları içinde gerçekleşebilir. Ürünün ünü, bu coğrafi sınırla doğrudan ilişkilidir. Üretim sürecinin tamamı, Gaziantep’in kültürel birikimiyle şekillenmiş geleneksel yöntemlere dayanır.

Coğrafi İşaret ve Denetim

Ürünün coğrafi işaret kapsamında korunması, Gaziantep’i Geliştirme Vakfı koordinasyonunda yürütülür. Denetim süreci; Gaziantep Büyükşehir Belediyesi, Gaziantep Esnaf ve Sanatkârlar Odası Birliği, Gaziantep İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Gaziantep Üniversitesi’nin katılımıyla en az üç kişilik bir denetim merci tarafından gerçekleştirilir. Denetimler yılda en az bir kez yapılır; gerektiğinde veya şikâyet üzerine ek denetimler uygulanabilir.

Denetimlerde, ürünün bileşenleri ve üretim metoduna uygunluğu kontrol edilir. Uygunsuzluklar ve alınması gereken tedbirler ilgili kişi veya kurumlara bildirilir. Tescil ettiren kurum, hukuki süreçleri yürütme yetkisine sahiptir.