Köken
Geçkin sözcüğü, köken olarak Eski Türkçe keç- fiiline dayanır. Bu fiil “aşmak, geçmek, zaman bakımından öteye gitmek” anlamlarını taşır. Zamanla bu kökten türeyen “geçkin”, yaş, zaman ya da süre bakımından olması gerekenden ileri durumda olan kimseleri ya da şeyleri nitelemek için kullanılmıştır. Yapısal olarak sıfat işlevi görür ve “zamanı geçmiş, yaşı ilerlemiş” gibi anlamlar içerir.
Kullanım Alanları
- Yaş bağlamında: Evlenme çağı geçmiş, yaşı ilerlemiş kişiler için kullanılır.
- Sayı ve ölçü ifadelerinde: Belirli bir rakamı biraz aşmış durumları tanımlamak için tercih edilir.
- Tarım ve gıda dilinde: Meyve ya da sebzenin gereğinden fazla olgunlaştığını, tazeliğini yitirdiğini belirtir.
- Halk ağzında ve edebi söylemde: Duygusal veya etkileyici anlamlar taşıyan ifadeler için kullanılabilir.