Genesis Misyonu, Amerika Birleşik Devletleri tarafından 24 Kasım 2025 tarihinde başlatılan ve federal kurumlarda bulunan geniş ölçekli bilimsel veri setlerini yapay zekâ temelli bir araştırma altyapısında bir araya getirmeyi amaçlayan ulusal bir inisiyatiftir.
Program, Enerji Bakanlığı koordinasyonunda yürütülmekte olup, süper bilgisayarlar, ulusal laboratuvarlar ve federal veri kaynaklarını entegre eden kapsamlı bir yapay zekâ platformu oluşturarak bilimsel keşif süreçlerini hızlandırmayı hedeflemektedir. Misyon, bilimsel temel modellerin geliştirilmesi, deney tasarımı ve simülasyonların otomasyonuna yönelik çalışmalarla ABD’nin bilim, teknoloji ve ulusal güvenlik alanlarındaki kapasitesini uzun vadede artırmayı amaçlayan stratejik bir girişim niteliği taşımaktadır.
ABD Başkanı Donald Trump, 24 Kasım 2025 tarihinde federal bilimsel veri setlerini kullanarak yapay zekâ temelli bir araştırma altyapısı oluşturmayı amaçlayan ‘Genesis Mission’ adlı ulusal inisiyatifi başlatan yürütme emrini imzalamıştır.
Bu girişim, bilimsel keşiflerin hızlandırılması ve teknolojik yeniliklerin desteklenmesi amacıyla, federal kurumların elindeki geniş ölçekli bilimsel veri tabanlarının yapay zekâ modellerinin eğitimi için ortak bir platformda birleştirilmesini öngörmektedir.
Genesis Mission’ın temel hedefi, on yıl içinde Amerikan bilim ve mühendisliğinin verimliliğini ve etkisini iki katına çıkarmak ve bilimsel keşif süreçlerini yıllardan günlere, hatta saatlere indirgeme potansiyeline sahip bir yapay zekâ altyapısı kurmak olarak tanımlanmaktadır. Bu çerçevede misyon, “bilimsel temel modeller” geliştiren ve deney tasarımı ile simülasyon süreçlerini otomatikleştiren yapay zekâ sistemlerinin, büyük ölçekli bilimsel veri setleri üzerinde çalıştırılmasını hedeflemektedir.
Kurumsal Yapı: Enerji Bakanlığı, Ulusal Laboratuvarlar ve Beyaz Saray
Genesis Mission’ın yürütülmesinden birincil derecede sorumlu kurum olarak ABD Enerji Bakanlığı (DOE) görevlendirilmektedir. DOE’nin Bilimden Sorumlu Müsteşarı Darío Gil, misyonun direktörü olarak atanmakta; Beyaz Saray Bilim ve Teknoloji Politikası Ofisi’nin (OSTP) direktörü ve Başkan’ın bilim ve teknoloji danışmanı olan Michael Kratsios ise diğer federal kurumların projeye katılımını koordine etmekle ve misyonun ulusal önceliklerle uyumlu olmasını sağlamakla görevlendirilmektedir.
Enerji Bakanı Chris Wright, DOE’nin 17 ulusal laboratuvarında görev yapan bilim insanları ile buralardaki süper bilgisayar ve veri altyapısının Genesis Mission’ın çekirdeğini oluşturacağını belirtmiştir.
ABD Enerji Bakanlığı (ABD Enerji Bakanlığı)
Entegre Yapay Zekâ Platformu
Genesis Mission’ın merkezinde, federal bilimsel veri setlerini bir araya getiren ve bunları yapay zekâ araştırmalarında kullanılabilir hâle getiren entegre bir yapay zekâ platformu yer almaktadır. Bu platform, “American Science and Security Platform” adı altında yapılandırılmakta ve DOE’nin ulusal laboratuvarlarındaki süper bilgisayarlar ile diğer hesaplama ve depolama kaynaklarını bir “kapalı devre yapay zekâ deney platformu” olarak birleştirmeyi amaçlamaktadır.
Platform, federal bilimsel veri setlerinin tanımlanması, güvenli şekilde toplanması ve yapay zekâ modellerini eğitmek üzere uygun formatlarda işlenmesini öngörmektedir. Bu kapsamda, platform üzerinden bilimsel temel modellerin eğitilmesi, yeni hipotezlerin sınanması, deney tasarımlarının otomatikleştirilmesi, simülasyonların hızlandırılması ve “yapay zekâ destekli laboratuvarlar” için örnek uygulamaların geliştirilmesi planlanmaktadır.
Bilimsel Öncelikler ve Hedeflenen Alanlar
Enerji Bakanlığı’nın açıklamalarında, Genesis Mission’ın üç ana hedef alanına odaklanacağı belirtilmektedir: “Amerikan enerji üstünlüğü”, “keşif bilimini ilerletmek” ve “ulusal güvenliği sağlamak”. Bu kapsamda belirlenmesi öngörülen en az 20 bilim ve teknoloji zorluğu; ileri imalat, biyoteknoloji, kritik malzemeler, nükleer fisyon ve füzyon enerjisi, kuantum bilgi bilimi ile yarı iletkenler ve mikroelektronik alanlarını içermektedir.
Beyaz Saray açıklamalarında, Genesis Mission’ın “çağın en büyük bilimsel meydan okumaları” olarak nitelenen başlıklar üzerinde yoğunlaştırılacağı ifade edilmekte; nükleer füzyon, yarı iletkenler, kritik ham maddeler ve uzay keşfi gibi alanlar özellikle vurgulanmaktadır.
Zaman Çizelgesi ve DOE’ye Verilen Görevler
Trump’ın 24 Kasım 2025 tarihli yürütme emri, Enerji Bakanlığı’na ve ilgili kurumlara belirli süreler içinde tamamlanması gereken bir dizi görev yüklemektedir. Buna göre DOE, 90 gün içinde Genesis Mission’ı destekleyebilecek tüm federal bilişim, depolama ve ağ altyapısını tespit edecek; ayrıca sanayi ortaklarından sağlanabilecek ilave kaynakları da belirleyecektir.
120 gün içinde, platforma dâhil edilecek ilk veri setlerinin seçilmesi ve bunların güvenli biçimde entegre edilebilmesi için bir plan hazırlanması öngörülmektedir. 240 gün içinde ise DOE’nin, “otomatik ve yapay zekâ ile güçlendirilmiş iş akışları” dâhil olmak üzere “yapay zekâ tarafından yönlendirilen deney ve üretim” kapasitesini değerlendiren bir incelemeyi tamamlaması istenmektedir. Aynı süreç içinde, yukarıda belirtilen alanlarda en az 20 bilim ve teknoloji zorluğunun belirlenmesi ve bu listenin yılda bir gözden geçirilerek güncellenmesi planlanmaktadır.
Finansman, Teşvik Mekanizmaları ve Özel Sektör İşbirlikleri
Yürütme emrinde Genesis Mission için doğrudan bir bütçe tahsisi yapılmamakla birlikte, OSTP Direktörü Michael Kratsios’un araştırma kurumlarıyla birlikte çalışarak özel sektörün katılımını teşvik edecek fon çağrıları veya ödül programları tasarlaması öngörülmektedir. Ayrıca, misyonun öncelik verdiği alanlarda araştırma bursları, staj programları ve çıraklık modelleri gibi insan kaynağına dönük destek mekanizmalarının oluşturulması görevi de Kratsios’a verilmektedir.
Beyaz Saray ve Enerji Bakanlığı yetkilileri, özel sektör süper bilgisayar kapasitelerinin ve veri merkezlerinin de bu misyon kapsamında kullanılmasını planlamaktadır. Açıklamalarda, Nvidia ve Dell gibi şirketlerle yapılan işbirliği anlaşmalarından söz edilmekte; bu şirketlerin ürettiği yapay zekâ donanım ve yazılım altyapısının Genesis Mission ile ilişkilendirileceği dile getirilmektedir. Bir teknoloji şirketi açıklamasında, ulusal laboratuvarlar, federal hükümet, sanayi ve akademinin bir araya getirilmesiyle “enerji, bilimsel keşif ve ulusal güvenlik alanlarında hızlandırılmış atılımlar için şimdiye kadar inşa edilen en karmaşık bilimsel enstrümanlardan birinin” ortaya çıkacağı ifade edilmektedir.
Ulusal Laboratuvarlar, Süper Bilgisayarlar ve Enerji Boyutu
Christ Wright, Enerji Bakanlığı’nın ulusal laboratuvarlarında hâlihazırda kullanılan süper bilgisayar altyapısının Genesis Mission’ın başlangıç noktası olacağını; bu altyapının zaman içinde yeni süper bilgisayar yatırımlarıyla genişletilmesinin planlandığını belirtmektedir. Açıklamalarda, DOE’nin “dünyanın en gelişmiş süper bilgisayar tesislerinden bazılarını” işlettiği ve misyonun başarısı için mevcut tüm kaynakların seferber edileceği vurgulanmaktadır.
Genesis Mission’ın enerji boyutu da öne çıkarılmaktadır. Büyük ölçekli yapay zekâ modellerinin eğitilmesinde kullanılan veri merkezlerinin artan elektrik talebinin ve yükselen enerji maliyetlerinin önemli bir gündem maddesi hâline geldiği belirtilmekte; Wright, yapay zekânın elektrik şebekesini daha verimli hâle getirmek, daha fazla enerji arzını mümkün kılmak ve yükselen enerji fiyatlarını tersine çevirmek için kullanılabileceğini söylemektedir. Kratsios ise misyonun deney tasarımı ve simülasyonları hızlandırmak, protein katlanması ve füzyon plazması dinamikleri gibi alanlarda öngörücü modeller üretmek için yapay zekâdan yararlanacağını ifade etmektedir.
ABD’nin Yapay Zekâ Stratejisi İçindeki Konum ve Düzenleyici Bağlam
Genesis Mission, Trump yönetiminin daha geniş yapay zekâ stratejisinin bir parçası olarak sunulmaktadır. Trump, Ocak 2025’te göreve yeniden başladıktan kısa süre sonra “Amerika’yı yapay zekâda dünyanın başkenti yapmak” amacıyla bir Yapay Zekâ Eylem Planı hazırlanmasını istemiş ve selefi Joe Biden tarafından imzalanmış olan yapay zekâ güvenliği konulu yürütme emrini yürürlükten kaldırmıştır.
Kasım 2025’te yapılan açıklamalarda, Trump’ın eyalet bazlı yapay zekâ düzenlemelerini eleştirdiği ve “50 farklı eyalet rejiminden oluşan yama işi bir sistem yerine tek bir federal standart” çağrısı yaptığı görülmektedir. Genesis Mission, bu bağlamda, federal düzeyde veri, altyapı ve standartların birleştirildiği bir adım olarak sunulmaktadır.
