Köken

Haddizatında, Arapça fī ḥaddi’l-ḏāt (في حد الذات) ifadesinden Türkçeye geçmiş kalıplaşmış bir ifadedir. Bu tamlama, kelime kelime çevrildiğinde “zatın sınırı içinde” ya da “özün sınırları içinde” anlamına gelir. Buradaki ḥadd (حدّ), “sınır” anlamında olup Arapça’daki soyut sınırlamaları, ḏāt (ذات) ise “öz, benlik, kişilik” anlamlarını taşır. Bu birleşim zamanla Türkçede “gerçekte, işin özünde” gibi anlamlarda felsefi ve düşünsel bağlamda kullanılan bir deyime dönüşmüştür.

Kullanım Alanları

• Felsefe: Özsel tanımlar yapılırken, varlığın kendi doğasına içkin sınırları ifade etmekte kullanılır.
• Hukuk: Soyut veya maddi gerçekliğin özüne dair tanımlamalarda yer alır.
• Dini Metinler: Kişinin niyetinin veya fiilinin anlamını açıklarken kullanılır.