Köken
“Haiz” kelimesi, Türkçeye Arapça ḥāˀiz (حائِز) sözcüğünden geçmiştir. Bu sözcük, Arapçada “elde etmek, sahip olmak” anlamına gelen ḥāza (حَازَ) fiilinden türetilmiş olup, “sahip olan, elinde bulunduran, bir şeye erişmiş kimse” anlamı taşır. Fiilin fāˁil vezninde çekimlenmiş hâli olan “ḥāˀiz”, etken sıfat olarak kullanılır.
Kullanım Alanları
Haiz, Türkçede çoğunlukla resmî, hukukî ve akademik metinlerde tercih edilen bir sözcüktür. “Sahip olan”, “taşıyan”, “elinde bulunduran” gibi anlamlarıyla nitelik, hak, yetki ya da değer belirten varlıklara atıfta bulunur.
Kullanım bağlamları şunlardır:
- Hukuki dilde: Hak veya yetki sahibi olan kişi ya da belgeleri tanımlamak için kullanılır (örneğin: haiz kişi, haiz belge).
- Resmî yazışmalarda ve kurumlarda: Belirli bir özelliğe ya da yeterliliğe sahip olunup olunmadığını belirtirken tercih edilir.
- Akademik ve teknik metinlerde: Belirli ölçütleri veya koşulları karşılayan varlıkları tanımlamada kullanılır.