Tanım
- İsim: Tarafların aralarındaki anlaşmazlığı çözmek için yetkili olarak seçtikleri ve üzerinde anlaştıkları kişi; yargıç.
- İsim: Belirli bir konuda uzmanlığı olan, bilgi ve deneyimiyle değerlendirici rol üstlenen kimse:
- "Danışmanınız hakem değerlendirmesi sırasında orada bulunarak size destek olabilir." - Ekim Nâzım Kaya
- İsim: Seçme ve karar verme yetkisine sahip kimse.
- İsim, Spor: Karşılaşmaları ve yarışmaları kurallara uygun ve tarafsız bir şekilde yöneten kişi:
- "Hakem, üçüncü defa tekrar ederse güreşe son vereceğini ilan etti." - Halide Edip Adıvar
- İsim: Akademik çalışmaları yayımlanmadan önce denetleyen ve yayımlanıp yayımlanmamasına karar veren kişi.
Köken
Arapça ḥkm kökünden gelen ḥakam (حكم) “yargıç” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük, Arapça ḥakama (حَكَمَ) “hükmetti, yargıladı” fiilinin faˁal vezninde türetilmiştir.
- Daha fazla bilgi için hüküm maddesine bakınız.
Kullanım Alanları
- Hukuk: Çoğunlukla anlaşmazlıkların çözümünde arabulucu veya karar verici olarak atanır.
- Akademi: Bilimsel makalelerin değerlendirilmesinde hakem rolü üstlenir.
- Spor: Müsabakaları yönetir, kurallara uygunluğunu denetler ve karar verir.
- Günlük Dil: Uzmanlık gerektiren konularda, bir değerlendirme ve karar verme sürecinde otorite olarak kullanılır.
Örnek Cümleler
- İki taraf arasında çıkan uyuşmazlık, tarafların seçtiği bir hakem tarafından çözüme ulaştırıldı.
- Spor müsabakalarında hakemlerin tarafsızlığı büyük önem taşır.
- Akademik dergiler, makaleleri yayımlamadan önce hakem incelemesine tabi tutar.
- Hakemler, bilimsel tartışmaların objektif bir şekilde değerlendirilmesini sağlar.