Hasret, Türk edebiyatında mübadele temalı aşk romanları arasında yer alan, bir Müslüman delikanlı ile bir Rum kızının gerçek aşkını ve yıllar süren özlemini konu edinen dramatik bir eserdir. Roman, Kurtuluş Savaşı ile başlayıp Cumhuriyet öncesi döneme ve sonrasında İkinci Dünya Savaşı'na kadar uzanan geniş bir tarihsel arka planda şekillenir. Temel ekseni, zorlu koşullar altında gelişen bir aşk hikâyesi, kültürel çatışmalar ve göçün bireyler üzerindeki etkileridir.

Konu

Romanın başkahramanı Tacettin, 10 çocuklu bir aşiret ailesinin en küçük oğludur. Devlet dairesinde çalışan Tacettin, boş zamanlarında arkadaşları Aris ve Artin ile vakit geçirir. Bir gün karşısına çıkan Patricia, Yunan asıllı bir genç kızdır. İkili ilk görüşte birbirine âşık olur. Ancak Patricia’nın gayrimüslim oluşu nedeniyle bu aşk, hem Tacettin’in ailesi hem de toplum tarafından kabul edilmez.

Tüm baskılara rağmen evlenen çiftin Ali adında bir oğulları olur. Fakat tarihsel gelişmeler, aşklarının önüne geçer. Lozan Antlaşması (1923) sonrası gerçekleşen Türk-Yunan nüfus mübadelesi nedeniyle Patricia, oğluyla birlikte Yunanistan’a göç etmek zorunda kalır. Orada bir Türk fırıncının korumasına sığınan Patricia, zamanla oğlunun Türk kimliğini saklamak zorunda kalır; onun adını değiştirerek yaşamasını sağlar.

Tacettin ise hayatına devam etmeye çalışır; başka biriyle anlaşmalı bir evlilik yapar ancak kalbindeki Patricia sevgisini asla silemez. Yıllar sonra, İkinci Dünya Savaşı sırasında Patricia’nın oğlu Ali, savaşta yaralanır ve hastanede Tacettin’in eski arkadaşı Aris ile karşılaşır. Aris, Ali’nin babasına olan benzerliğinden şüphelenerek gerçeği anlatır. Ali, annesinin de onayıyla Türkiye’ye giderek Tacettin’i bulmak üzere yola çıkar.

Karakterler

Tacettin: Ailesine ve toplum baskısına rağmen aşkının peşinden giden cesur bir gençtir. Oğluna ve sevdiği kadına olan hasretiyle yaşamını sürdürür.

Patricia: Rum asıllı genç kadın. Tacettin’e âşık olur, zorluklara rağmen onunla evlenir. Göç sonrası oğlunun güvenliği için kimliğini gizler.

Ali: Patricia ve Tacettin’in oğludur. Annesi tarafından Türk kimliği gizlenerek büyütülür. Gerçek babasını öğrenince onu bulmak için yola çıkar.

Aris ve Artin: Tacettin’in sadık arkadaşlarıdır. Aris, yıllar sonra Tacettin’in oğluna gerçeği açıklayan kişidir.

^{Tacettin, Patricia ve Ali (Yapay Zeka Tarafından Oluşturulmuştur)}

Tema

Aşk ve Yasak Aşk: Romanın merkezinde, bir Müslüman delikanlı ile bir Rum kızının aşkı yer almaktadır. Tacettin ve Patricia’nın ilişkisi, dinî, kültürel ve toplumsal engellerle sınanır. Bu aşk, sadece bireysel bir tercih değil, aynı zamanda toplumun dayattığı normlara karşı bir başkaldırıdır. Aşk, roman boyunca fedakârlık, cesaret ve sadakat gibi kavramlarla iç içe anlatılır.

Hasret ve Özlem: Romanın adıyla da örtüşen bu tema, karakterlerin yıllar süren ayrılıklar ve kavuşma umutlarıyla örülüdür. Tacettin’in hem Patricia’ya hem de oğlu Ali’ye duyduğu özlem, eserin duygusal yoğunluğunu artırır. Özlem, yalnızca bireyler arası değil, aynı zamanda geçmişe, memlekete ve aidiyete duyulan bir hasret şeklinde de karşımıza çıkar.

Göç ve Mübadele: Lozan Antlaşması sonrasında yaşanan Türk-Yunan nüfus mübadelesi, romanın en belirleyici tarihsel olaylarından biridir. Patricia ve oğlu Ali'nin Yunanistan’a zorunlu göçü, bu sürecin bireyler üzerindeki dramatik etkisini gözler önüne serer. Göç, yalnızca mekânsal değil, kimliksel ve duygusal kopuşları da beraberinde getirir.

Kimlik ve Aidiyet: Ali’nin annesi tarafından Türk kimliğinden uzak büyütülmesi, kimlik temasının merkezinde yer alır. Gerçek kökenini öğrendiğinde yaşadığı iç çatışmalar, aidiyetin sadece doğuştan gelen bir unsur olmadığını, zamanla şekillenen bir algı olduğunu gösterir. Roman, kültürel kimlik ile bireysel benlik arasındaki karmaşık ilişkiyi irdelemektedir.

Kültürel Çatışma ve Hoşgörü: Keskin kasabasında Müslümanlarla gayrimüslimlerin bir arada yaşaması, çokkültürlü Anadolu yapısını yansıtır. Ancak Tacettin ve Patricia’nın evliliği üzerindeki baskılar, bu kültürel çeşitliliğin zaman zaman hoşgörüden uzaklaştığını ve çatışmaya dönüştüğünü gösterir. Roman, farklılıklar karşısında anlayış ve empati arayışını ön plana çıkarır.

Savaş ve Kayıp: Kurtuluş Savaşı ve İkinci Dünya Savaşı, romanın arka planında önemli yer tutar. Bu savaşlar, karakterlerin hayatlarını doğrudan etkiler; ayrılıklara, göçlere ve kişisel yıkımlara neden olur. Savaşın birey üzerindeki fiziksel ve ruhsal yıpratıcılığı, özellikle Ali’nin askerlik süreciyle derinleştirilir.

Aile, Sadakat ve Bağlılık: Tacettin'in Patricia’ya ve oğluna duyduğu sadakat, aradan geçen yıllara ve başka biriyle yaptığı evliliğe rağmen sürer. Bu tema, gerçek sevginin zamanla solmadığını ve bir babanın çocuğuna duyduğu içgüdüsel bağlılığın gücünü ortaya koyar. Aynı zamanda Aris’in yıllar sonra dostluk görevini yerine getirerek Ali’yi babasına ulaştırması da bu temayı destekler.