Hatay fellah köftesi, Hatay ilinin yöresel mutfak kültüründe yer alan ve mahreç işareti ile tescillenmiş bir yemektir. Temel bileşenleri ince bulgur, su, kuru soğan, buğday unu, tuz, toz kırmızıbiber, kimyon, biber salçası ve fesleğendir. Bu malzemelerin harmanlanmasıyla hazırlanan köfteler, yemeğe özgü bir sos ile karıştırılarak sıcak olarak servise sunulur.

Servis, tercihe bağlı olarak ıspanaklı veya domatesli sos seçenekleriyle de yapılabilmektedir. Ürünün adının, tarihsel olarak tarımla uğraşan köylüler ve çiftçiler tarafından yaygın bir biçimde hazırlanmasından geldiği ifade edilmektedir.^【1】 Hatay ilinde uzun bir geçmişe sahip olan bu köfte, hem evlerde hem de lokantalarda sıklıkla hazırlanıp ikram edilen bir yemek olması nedeniyle coğrafi sınırıyla ün bağı kurmuştur.

Ürün Özellikleri

Hatay fellah köftesinin ayırt edici özelliği; ince bulgur, soğan, buğday unu ve çeşitli baharatlar ile hazırlanan harcın özel bir sos ile harmanlanarak sunulmasıdır. Ana baharatlar tuz, toz kırmızıbiber, kimyon, biber salçası ve fesleğendir. Köfteler, sıcak su ile ıslatılan bulgura diğer malzemelerin eklenip yoğrulmasıyla elde edilir. Hazırlanan köfteler haşlandıktan sonra, isteğe bağlı olarak ıspanaklı veya domatesli soslardan biriyle karıştırılarak servis edilir.

Üretim Metodu

Hatay fellah köftesinin hazırlanışı şu adımları içerir:

1. İnce bulgur, yoğurma kabında sıcak su ile ıslatılarak yaklaşık beş dakika bekletilir.

2. İnce doğranmış kuru soğan, buğday unu, biber salçası, tuz ve baharatlar (toz kırmızıbiber, kimyon, fesleğen) ıslatılmış bulgura eklenir.

3. Karışım, köfte kıvamına gelene kadar iyice yoğrulur.

4. Hazırlanan harçtan 12-15 gramlık parçalar koparılır, iki elle yuvarlanır ve ortasına hafifçe bastırılarak köfte şekli verilir.

5. Şekillendirilen köfteler, un serpilmiş bir tepsiye dizilir.

6. Köfteler, kaynayan suya atılarak 15-20 dakika süreyle kısık ateşte pişirilir.

7. Haşlanan köfteler sudan süzülerek çıkarılır ve soğumaya bırakılır.

8. Servis için, hazırlanan haşlanmış köfteler ıspanaklı veya domatesli sos ile karıştırılarak sunulur.

Coğrafi Sınır

Hatay fellah köftesinin coğrafi sınırı Hatay ilidir. Ürünün tarihi geçmişi ve Hatay mutfak kültürü içerisindeki önemi sebebiyle, coğrafi sınır ile ün bağı oluşmuştur. Bu nedenle, Hatay fellah köftesinin tüm üretim aşamalarının belirtilen bu coğrafi sınırda gerçekleştirilmesi zorunludur.

Denetim

Ürünün denetimi, Hatay Valiliği'nin koordinasyonunda ve Hatay İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Hatay Valiliği'nden ürün konusunda uzman birer kişinin katılımıyla oluşturulan en az iki kişilik denetim mercii tarafından yürütülür. Denetimler, düzenli olarak yılda bir defa yapılır; gerekli görülen hallerde ve şikâyet üzerine ise her zaman gerçekleştirilebilir. Denetim mercii, aşağıdaki hususların uygunluğunu kontrol eder:

• Üretimde kullanılan bileşenlerin ve miktarlarının tescil şartnamesine uygunluğu.
• Üretim metodunun tescil şartnamesine uygunluğu.
• Hatay fellah köftesi ibaresi ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, denetim süreçlerinde kamu veya özel kuruluşlardan ya da bu kuruluşlarda görevli uzman kişi veya tüzel kişilerden faydalanabilir veya hizmet satın alabilir. Tescil ettiren kurum, yasal hakların korunmasına yönelik hukuki süreçleri yürütmekle yükümlüdür.