Köken

Farsça hangāme هنگامه “toplantı, kalabalık, kargaşa” sözcüğünden alıntıdır. Bu sözcük, Farsça hangām “zaman, vakit” sözcüğünden +a ekiyle türetilmiştir. Hangām, yazılı örneği bulunmayan Eski Farsça han-gāma- “bir araya gelmek, buluşmak” fiilinden evrilmiştir. Fiil kökeni Avestaca ve Eski Farsçadaki gam- “gelmek” fiilinden ham+ ön ekiyle türetilmiştir.

Kullanım Alanları

• Edebiyat ve Halk Anlatıları: Gürültü, karmaşa, savaş veya önemli tarihî zaman dilimlerini anlatan metinlerde anlam katmanı oluşturan kelimelerden biridir.
• Günlük Dil ve Deyimler: Özellikle "ne hengameydi ama!", "hengame koparmak" gibi deyimlerle gündelik konuşma dilinde sıklıkla yer alır.
• Tarih ve Sosyoloji: Tarihî çatışma, savaş ya da kargaşa anlarının betimlenmesinde mecazî ve literal olarak kullanılır.
• Toplum Bilimleri: Topluluk hareketleri, isyanlar ya da halk toplantılarında oluşan sosyal dinamiklerin betimlenmesinde kullanılır.
• Divan edebiyatı ve Klasik Metinler: “Hengâm” biçiminde zaman, dönem anlamında kullanımı yaygındır.