Juche (Korece: 주체), Kuzey Kore’nin resmi devlet ideolojisidir ve ülkede Kim Il Sung ile Kim Jong Il’in düşüncelerini temel alan Kimilsungizm-Kimjongilizm sisteminin bir parçası olarak kabul edilir. Kuzey Kore kaynakları, bu ideolojinin kurucusunu Kim Il Sung olarak gösterir.

Başlangıçta Marksizm-Leninizm’in bir uzantısı gibi görülse de, Kim Jong Il 1970’lerde Juche’yi ayrı ve özgün bir ideoloji olarak tanımlamaya başladı. Kim Jong Il’in 1980’ler ve 1990’larda yaptığı yorumlar ideolojiyi Marksizm-Leninizm’den daha da uzaklaştırdı ve Kim Il Sung’un fikirleri merkeze alındı.

Juche, Marksist tarih anlayışını bütünüyle reddetmez; ancak bireyi, ulus devleti ve egemenliği ön plana çıkarır. Bir ülkenin siyasi, ekonomik ve askeri bağımsızlığını güçlendirerek kendi kendine yeterli hâle geldiğinde gerçek refaha ulaşacağını savunur. 1970’lerden itibaren lidere bağlılık, Juche düşüncesinin merkezinde yer alan bir unsur hâline gelmiştir.

Etimoloji

Juche kelimesi, Çin-Japonca kökenli 主體 (Japonca okunuşu shutai) kelimesinden gelir. Bu kelime, Alman felsefesindeki Subjekt (özne, "bir nesneyi veya çevreyi algılayan veya ona göre hareket eden varlık") kavramını Japoncaya çevirmek için 1887'de türetilmiştir. Kelime, yüzyılın başında Kore diline geçmiş ve bu anlamını korumuştur. Kuzey Kore'deki Marksist yazılarda bu kelime, 1955'te Kim Il Sung'a atfedilmesinden önce bile kullanılıyordu. Günümüz Kuzey Kore siyasi söyleminde Juche, "kendi kendine yeterlilik", "otonomi" ve "bağımsızlık" çağrışımlarına sahiptir.

Tarihi Gelişim

Resmî Kuzey Kore anlatısında Juche’nin kökeni, Kim Il Sung’un Japon işgaline karşı verdiği mücadele dönemine dayandırılır. Ancak ideolojinin açıkça tanımlanması 1955’teki “Juche’yi Kurmak Üzerine” adlı konuşmayla başlar. Bu konuşma, partideki yabancı etkilerini azaltmaya yönelik bir siyasi yönelim taşıyordu.

Batılı araştırmacılar, Juche’nin şekillenmesinde Hwang Jang-yop’un önemli rol oynadığını belirtir. Hwang’ın, Kim Il Sung’un otoritesini güçlendirmek için Juche’nin anlamını genişlettiği ileri sürülür.^【1】 

Kim Jong Il, Juche’nin ikinci önemli mimarıdır. 1970’lerde ideolojiyi Marksizm-Leninizm’den ayrıştırdı. 1982’de yayımlanan Juche Fikri Üzerine adlı metin, Juche’yi bağımsız bir devrim teorisi olarak konumlandırdı. 1997’de Juche takviminin kabulü, ideolojinin devlet nezdindeki önemini sembolik olarak pekiştirdi.

^{Juche Kulesinde Yer Alan Anıt (Flickr)}

Temel İlkeler

Juche'nin nihai hedefi, bir ülkenin siyasi, ekonomik ve askeri meselelerini bağımsız olarak belirlediği, kendi kendine yeterli bir ulus-devlet kurmasıdır. Kim Il Sung, bu amacı 1967'de Yüksek Halk Meclisi'nde yaptığı "Bağımsızlık, Kendi Kendine Yeterlilik ve Öz Savunma Devrimci Ruhunu Devlet Faaliyetinin Tüm Alanlarında Daha Kapsamlı Şekilde Somutlaştıralım" başlıklı konuşmasında özetlemiştir. Konuşmada, "partimizin Juche fikrini tüm alanlarda görkemli bir şekilde somutlaştırarak, ülkenin siyasi bağımsızlığını pekiştirmek... ulusumuzun tam birliğini, bağımsızlığını ve refahını sigortalayabilen bağımsız bir ulusal ekonominin temellerini daha sağlam inşa etmek ve vatanın güvenliğini kendi gücümüzle güvenilir bir şekilde korumak için ülkenin savunma kabiliyetlerini artırmak" hedefi ortaya konmuştur^【2】 .

Bu amaç üç ilkeye dayanır:

Siyasi bağımsızlık (자주, chaju)

Devletlerin kendi kaderini belirleme hakkını savunur. Yabancı güçlere bağımlılık eleştirilir; ancak diğer sosyalist ülkelerle işbirliği reddedilmez.

Ekonomik kendi kendine yeterlik (자립, charip)

Güçlü ve bağımsız bir ekonominin siyasi özgürlüğün şartı olduğu vurgulanır. Ağır sanayi, teknolojik bağımsızlık ve yerli kaynakların kullanımı merkezde yer alır.

Askeri öz savunma (자위, chawi)

Bir devletin güvenliğini kendi askeri kapasitesiyle sağlayabilmesi gerektiği savunulur. Bu ilke, özellikle Songun (Önce Ordu) politikasıyla somutlaşmıştır.

^{Juche Görüşünün Temel Taşlarından Biri Olan Propaganda Örneği (Flickr)}

Uygulama ve Etkiler

Juche ideolojisi, Kuzey Kore'nin ulusal politikasının her yönünü şekillendiren teorik bir temel olarak hizmet etmiştir.

Diplomasi

Kuzey Kore, Soğuk Savaş döneminde Sovyetler Birliği ve Çin’le yakın ilişkide olsa da bu ülkelerin iç işlere müdahale ettiğini düşündüğü girişimlere karşı çıkmıştır. Çin-Sovyet ayrışmasında taraf olmamaya çalışmış, Bağlantısızlar Hareketi’ne katılarak kendisini Üçüncü Dünya ülkelerine örnek olarak sunmuştur.

Ekonomi

Savaş sonrası dönemde ağır sanayiye dayalı, büyük ölçüde kendi kendine yeterli bir ekonomi kurmaya çalışmıştır. Comecon’a katılmamış, yerel kaynaklara odaklanmıştır. Bu yaklaşım, Vinylon gibi yerli ürünlerin sembolik önem kazanmasına yol açmıştır.

Savunma

Kuzey Kore büyük bir orduya ve kendi geliştirdiği füzelere sahiptir. Nükleer silahları, rejimin dış tehditlere karşı nihai güvence aracı olarak sunulmaktadır. Askeri bağımsızlık propagandada sürekli vurgulanan bir temadır.

Uluslararası tanıtım

Juche, 1970’lerden itibaren dünyanın çeşitli yerlerinde düzenlenen seminerlerle tanıtıldı. Tokyo’daki Uluslararası Juche Fikri Enstitüsü bu faaliyetleri koordine etti. İdeoloji, bazı sol hareketler tarafından ilgiyle incelendi.

Propaganda

Arirang festivali gibi büyük gösteriler Juche’nin toplumsal düzeyde pekiştirilmesinde önemli rol oynar. Bu tür ritüeller, lideri merkeze alan bir birlik duygusu yaratmayı amaçlar.

^{Arirang Festivali'nden bir görüntü, 2007 (Flickr)}

Eleştiriler ve Yorumlar

Bazı araştırmacılar Juche’yi aşırı milliyetçi bir söylem olarak değerlendirir. Myers gibi yorumcular, Juche’nin Marksizm-Leninizm’den çok Japon faşizmiyle benzerlik taşıdığını ileri sürer. Bazıları ise Juche’yi tutarlı bir ideoloji olarak bile görmez; onu Kim ailesinin iktidarını meşrulaştıran bir araç olarak tanımlar.

Diğer akademisyenler, Juche’nin Kore’deki geleneksel din ve kültürel yapıların izlerini taşıdığını söyler. Kim Il Sung’un “baba”, halkın “çocuklar” olarak konumlandırıldığı aile benzeri devlet yapısı sıkça vurgulanan bir yorumdur. Bu nedenle bazı araştırmacılar Juche’yi siyasi bir “yarı-din” olarak görür^【3】 .