Karacasu Pidesi, Türkiye’nin Aydın iline bağlı Karacasu ilçesinde üretilen geleneksel bir fırıncılık ürünüdür. 17 Eylül 2020 tarihinde mahreç işaretiyle tescillenmiş olan bu ürün, üretim tekniği ve yerel ustalığın sürekliliği sayesinde coğrafi kimlik kazanmıştır.

Ürün Nitelikleri

Karacasu Pidesi, odun ateşinde kara fırında pişirilen, elle açılan hamurla hazırlanan ve altı farklı çeşidi bulunan bir pide türüdür. Bu çeşitler şunlardır:

• Açık kıymalı pide,
• Kaşar peynirli pide,
• Kuşbaşılı pide,
• Beyaz peynirli yumurtalı pide,
• Yuvarlak kıymalı pide
• Tahinli pide.

Her biri, yöresel malzeme seçimi ve pişirme tekniğiyle ayırt edici nitelik taşır.

Pide hamuru özel amaçlı buğday unu, yaş maya, içme suyu ve tuz ile hazırlanır. Hamur, uzatıldığında kopmayacak kıvama gelene kadar yoğrulur ve dinlendirilir. Pideler, 270–300 °C sıcaklıktaki, pelit, meşe veya palamut odunu ile yakılan kara fırınlarda pişirilir. Bu fırınlar, tuz ve cam kırıklarıyla döşenmiş ateş tuğlası zeminli, 2x2 metre ölçüsündedir. Pişirme süreci, pidenin gevrek yapısını ve ağızda dağılma özelliğini sağlar.

Yapılışı

Hamur, 150 gramlık parçalara ayrılarak “pasa” adı verilen ahşap tezgâhta dinlendirilir. İç malzemeler, yörede doğal otlarla beslenen 2–3 yaşındaki danalardan elde edilen etlerle hazırlanır. Kuşbaşı için antrikot veya bonfile, kıyma için kaburga eti kullanılır. Peynirli pidelerde tam yağlı kaşar ve beyaz peynir tercih edilir. Tahinli pide ise tahin, toz şeker ve tereyağı ile hazırlanır; isteğe bağlı olarak Antep fıstığı veya cevizle servis edilebilir.

Her çeşidin gramajı ve pişirme süresi belirlenmiştir. Örneğin kuşbaşılı ve kıymalı pideler 5–7 dakikada, tahinli pide ise 3–5 dakikada pişirilir. Pişen pideler tereyağı ile yağlanır ve bekletilmeden servis edilir.

Coğrafi Sınır ve Üretim Koşulları

Karacasu Pidesi’nin üretimi, Karacasu ilçesi ve çevresindeki meralarda yetiştirilen danalardan elde edilen etlerle yapılmalıdır. Üretim süreci, bilgi birikimi ve ustalık gerektirdiğinden, tüm aşamaların coğrafi sınır içinde gerçekleşmesi zorunludur.

Denetim

Ürünün denetimi, Karacasu Esnaf ve Sanatkârlar Odası koordinasyonunda, belediye, üniversite ve ilçe tarım müdürlüğü temsilcilerinden oluşan en az üç kişilik bir kurul tarafından yürütülür. Denetim, yılda en az bir kez yapılır; gerekli görülen durumlarda ise sıklığı artırılabilir. Denetim kriterleri arasında hamur ve iç malzeme gramajları, pişirme süresi, fırın yapısı ve coğrafi işaret kullanım biçimi yer alır.