Konya bütümet / Konya orta, Konya mutfağında koyunun ön kol, arka but veya kaburga gibi belirli kısımlarının kullanılmasıyla hazırlanan, iki aşamalı pişirme yöntemi (haşlama ve kızartma) ile öne çıkan geleneksel bir et yemeğidir.
Yemeğin özelliği, etin önce haşlanması, ardından kızartılmasıdır. Bu geleneksel yapısı ve Konya'daki misafir ağırlama kültüründeki önemli yeri, yemeğin coğrafi sınırıyla olan ün bağını pekiştirmektedir.
Üretim Metodu
Dört kişilik Konya bütümet / Konya orta üretimi için gerekli bileşenler şunlardır:
- 1 adet koyun ön kol, arka but veya kaburga
- 2 L su
- 15 g tuz
- 1 L süt
- 200 g tereyağı, sadeyağ veya eritilmiş kuyruk yağı
Hazırlanışı:
- Yıkanarak temizlenen parça et, su dolu geniş bir tencereye alınır ve orta ateşte haşlanmaya bırakılır.
- Haşlanma sırasında etin üzerinde biriken köpükler (kef) bir süzgeç yardımıyla düzenli olarak temizlenir.
- Tamamen yumuşayan et, tencereden dikkatlice çıkarılır.
- Et, bir kaba alınıp üzerine süt dökülerek yaklaşık 10 dakika bu sütte dinlendirilir.
- Ayrı bir tavada (tereyağı, sadeyağ veya kuyruk yağı) yağ kızdırılır.
- Sütten çıkarılan et, bu kızgın yağda her iki tarafı da iyice kızartılır.
Konya bütümet / Konya orta, tercihe bağlı olarak pilav, kızarmış patates veya kızarmış patlıcan eşliğinde servis edilebilir.
Coğrafi Sınır ve Tescil
Konya bütümet / Konya ortanın üretimi için coğrafi sınır Konya ili olarak tescil edilmiştir. Ürünün Konya mutfak kültüründeki köklü geçmişi ve yöresel önemi, coğrafi sınır ile arasında güçlü bir ün bağı oluşturmaktadır. Bu bağlamda, yemeğin karakteristik özelliklerini koruyabilmesi için tüm üretim aşamalarının mutlaka Konya il sınırları içinde yapılması zorunludur.
Denetim Süreçleri
Ürünün tescil belgesindeki standartlara uygunluğunun denetimi, Konya Büyükşehir Belediyesi'nin koordinasyonuyla gerçekleştirilir. Bu denetimler, dört kişilik bir denetim mercii tarafından yürütülür.
Denetim merciini oluşturan kurumlar:
- Konya Büyükşehir Belediyesi Sağlık ve Sosyal Hizmetler Dairesi
- Konya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü
- Konya Gastronomi ve Turizmciler Derneği
- Necmettin Erbakan Üniversitesi Turizm Fakültesi
Denetim Kriterleri
Denetimlerde esas alınan temel kriterler şunlardır:
- Üretimde kullanılan bileşenlerin ve miktarlarının tescile uygunluğu,
- Üretim metodunun doğru uygulanıp uygulanmadığı,
- "Konya Bütümet / Konya Orta" ibaresinin ve mahreç işareti ambleminin doğru kullanılıp kullanılmadığı.
Denetimler yılda en az bir kez düzenli olarak yapılır; ayrıca şikâyet veya ihtiyaç durumunda da denetim gerçekleştirilebilir. Denetim mercii, süreç sırasında farklı kamu veya özel kuruluşların uzmanlıklarından faydalanma hakkına sahiptir.
