Konya tandırda çebiç, Konya iline ait, 17.09.2020 tarihli başvuru sonrasında 01.10.2021 tarihinde 910 tescil numarası ile tescillenmiş bir mahreç işaretidir. Tescil ettiren kurum Konya Büyükşehir Belediyesi'dir. Ürün, bir yaşını doldurmamış tiftik keçisi (çebiç) veya kuzunun tandırda pişirilmesi ve bulgur pilavı üzerine konularak sunulmasıyla hazırlanan bir yemektir.

Ürün Özellikleri

Konya tandırda çebiç, mevsimselliğe bağlı olarak yaz aylarında kuzu, kış aylarında ise çebiç eti kullanılarak hazırlanır. Et, pişirilmeden önce süzme yoğurt, salça, kuru soğan, sarımsak ve tuz içeren bir karışımla kaplanır. Yemeğin yanında sunulan bulgur pilavı, tandırda pişirme sırasında etten tencereye akan yağ ve etin karın boşluğunda pişirilen sakatatları (ciğer, yürek, böbrek) kullanılarak hazırlanır. Konya yemek kültüründe geçmişe dayanan ve özel günlerde tercih edilen bir yemektir. Ürünün ünü, coğrafi sınıra özgü üretim metoduna ve bu metodun gerektirdiği ustalığa dayanır.

Üretim Metodu

Konya tandırda çebiç yemeğinin üretim süreci şu aşamalardan oluşur:

• Tandıra asılacağı gün kesilen çebiç veya kuzunun başı ayrılmadan derisi yüzülür ve iç organları çıkarılır. Etin sulanmaması için yıkanmaz; yıkanması durumunda temiz bir bezle kurulanır.
• İnce doğranmış kuru soğan (2 adet), ezilmiş sarımsak (5 diş), süzme yoğurt (400 g), salça (225 g) ve tuz (60 g) karıştırılır. Bu karışım etin içine ve dışına sürülür.
• Hayvanın kaba etli yerlerine bıçakla ayıklanmış soğan ve sarımsak yerleştirilir.
• Hayvanın ciğer, yürek ve böbrekleri karnına konularak bir tepside 2 saat dinlendirilir.
• Dört ayağı telle bağlanan hayvanın başı ayaklarının arasına yerleştirilir ve sağlam bir demir şiş geçirilir. Pişerken düşmemesi için belinden tel geçirilir.
• Tandır yakılır ve orta hararete (ekmek pişirme sıcaklığı) ulaştığında, etin suyunu toplamak için tandırın alt kısmına yarısı su dolu bir tencere konulur.
• Hayvan, sırtı aşağı gelecek şekilde tandıra asılır. Tandırın ağzı sac ile kapatılır ve etrafı hava almayacak şekilde çamurla sıvanır. Alt taraftaki hava deliği (kullesi) de kapatılır.
• Pişme süresi hayvanın zayıf (1-1,5 saat) veya besili (2,5-3,5 saat) olmasına göre değişir. Süreç boyunca hava alan yerler kontrol edilerek çamurla kapatılır.
• Pişen et tandırdan çıkarılır ve teller çözülür.
• Tandırın dibindeki tencerede biriken yağlı suya, etin içinde pişen ve kuşbaşı doğranan sakatatlar ile 850 g bulgur eklenerek pilav pişirilir.
• Pilav büyük bir tepsiye koyulur, üzerine başı ayakları arasından çıkarılan çebiç ya da kuzu yerleştirilerek servis edilir.

Coğrafi Sınır

Konya tandırda çebiç yemeğinin üretimi, ustalık becerisi gerektiren coğrafi sınıra özgü üretim metoduna ve coğrafi sınırla olan ün bağına sahiptir. Bu nedenle ürünün tüm üretim aşamaları Konya ili sınırları içinde gerçekleştirilmelidir.

Denetim

Denetimler, Konya Büyükşehir Belediyesi koordinasyonunda; Belediye, Konya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Konya Gastronomi ve Turizmciler Derneği ve Necmettin Erbakan Üniversitesi Turizm Fakültesi'nden birer uzmanın katılımıyla oluşan beş kişilik denetim mercii tarafından yapılır.

Denetimler yılda bir kez düzenli olarak, ayrıca şikâyet halinde veya ihtiyaç duyulduğunda gerçekleştirilir.

Denetim kriterleri şunlardır:

• Üretimde kullanılan çebiç ya da kuzunun aynı gün kesilmiş olması,
• Kullanılan bileşenlerin ve miktarlarının uygunluğu,
• Pişirme ve servis aşamalarını kapsayan üretim metoduna uygunluk,
• "Konya Tandırda Çebiç" ibaresinin ve mahreç işareti ambleminin kullanımının uygunluğu.

Denetim mercii, denetim sırasında kamu veya özel kuruluşlardan ya da uzman kişilerden hizmet alabilir.