17 Haziran 2025 tarihinde Endonezya’nın Doğu Nusa Tenggara eyaletinde bulunan Lewotobi Dağı’ndaki erkek kraterinin şiddetli biçimde faaliyete geçmesi sonucu meydana gelen ve halen etkileri süren volkanik bir olaydır. Patlama nedeniyle bölge genelinde hava trafiği sekteye uğramış, tahliyeler yapılmış ve en yüksek düzeyde alarm ilan edilmiştir.
Lewotobi Laki-Laki yanardağı patlaması, 17 Haziran 2025 - (Guardian Australia)
Coğrafi Konum ve Volkanın Özellikleri
Lewotobi Laki-Laki Yanardağı, Endonezya’nın Doğu Flores bölgesinde yer alan ve ikiz yapıya sahip bir volkandır. Laki-Laki krateri (Endonezce: “erkek”) ile Perempuan krateri (Endonezce: “kadın”) yan yana bulunur. Lewotobi Dağı’nın yüksekliği yaklaşık 1.584 metredir. Endonezya'nın 270 milyonluk nüfusu içinde sıkça rastlanan sismik olaylara sahne olan bu bölge, “Pasifik Ateş Çemberi” olarak adlandırılan deprem ve volkan kuşağının parçasıdır.
Patlama Anı ve Jeolojik Gözlemler
17 Haziran 2025 günü saat 17.35 sularında Lewotobi Laki-Laki Yanardağı’nda büyük bir volkanik patlama meydana gelmiştir. Endonezya Jeoloji Ajansı, patlamanın yaklaşık 10.000 metre (32.800 feet) yüksekliğe ulaşan yoğun gri kül bulutları meydana getirdiğini bildirmiştir. Patlama sonucunda oluşan kül bulutu, mantar şeklinde atmosfere yayılmış ve 150 kilometre uzaklıktaki şehirlerden dahi gözlemlenmiştir.
Patlamadan önceki saatlerde yanardağın sismik hareketliliğinde belirgin bir artış gözlemlenmiştir. Normalde günde 8 ila 10 kez gerçekleşen volkanik aktiviteler, patlamadan önceki iki saat içinde 50 kez kaydedilmiştir. Patlamadan sonraki sabah da yanardağ yeniden kül püskürtmüş ve yaklaşık 1 kilometre yüksekliğinde ikinci bir kül sütunu oluşmuştur.
Hava Ulaşımı ve Uçuşların Askıya Alınması
Patlamanın etkisiyle Bali Adası'ndaki Ngurah Rai (Denpasar) Uluslararası Havalimanı ve diğer bölge havaalanlarında uçuşlar askıya alınmıştır. Endonezya hava meydanları işletmesi Angkasa Pura Indonesia, volkanik kül bulutlarının hava trafiği için tehdit oluşturduğunu açıklayarak çok sayıda iç ve dış hat uçuşunun iptal edildiğini duyurmuştur.
İptal edilen uluslararası uçuşlar arasında Jetstar ve Virgin Australia (Avustralya), Air India (Hindistan), Air New Zealand (Yeni Zelanda), Singapore Airlines (Singapur) ve Juneyao Airlines (Çin) şirketlerine ait seferler yer almıştır. Ayrıca Air Asia'nın iç hat uçuşlarının da büyük bölümü iptal edilmiştir. Fransi̇skus Xaverius Seda Havalimanı'nın ise en az 19 Haziran’a kadar kapalı kalacağı duyurulmuştur.
Uyarı Sistemleri ve Tahliye Önlemleri
Endonezya Jeoloji Kurumu ve Volkanoloji ve Jeolojik Afet Azaltma Merkezi (PVMBG), patlamanın ardından bölgedeki tehlike seviyesini en yüksek uyarı düzeyi olan Dördüncü Seviye’ye çıkarmıştır. Bu doğrultuda, krater çevresindeki 8 kilometrelik alan tehlikeli bölge ilan edilmiş ve bu bölgedeki köylerin tahliyesi gerçekleştirilmiştir. Vatandaşlara, özellikle yağışlı havalarda lav akıntılarının nehir yataklarına yayılabileceği uyarısı yapılmıştır.
Tahliye edilen köyler arasında Talibura başta olmak üzere yanardağın doğu ve kuzeydoğusundaki yerleşimler bulunmaktadır. Afet yönetimi birimleri, halkın bölgeden uzaklaştırılması sürecinde geçici barınma ve gıda hizmetleri sağlandığını duyurmuştur. 18 Haziran 2025 tarihi itibarıyla yanardağda volkanik hareketlilik sürmektedir.
