Köken

Mala kelimesi, Türkçeye Farsça māle (ماله) biçiminden geçmiştir ve inşaat ile tarım işlerinde kullanılan, düzleştirme işlevi gören bir aleti tanımlar. Bu sözcük, Farsça ve Orta Farsça mālīdan (مالیدن) “sürmek, ovalamak, silmek” fiilinin kökü olan māl- üzerine getirilen +a ekiyle türetilmiş bir geçmiş zaman fiil sıfatıdır. Yapı olarak “sürülmüş, ovulmuş işe yarayan şey” anlamına gelirken, işlevsel olarak yüzey düzleştirme ya da pürüz giderme aracı olarak adlandırılmıştır. Türkçede hem teknik meslek jargonu içinde hem de gündelik anlatımda yer edinmiştir.

Kullanım Alanları

• İnşaat: Sıva, alçı ya da harç yüzeylerini düzeltmekte kullanılan el aletini tanımlar; “çelik mala”, “sıva malası” gibi terkiplerle geçer.
• Tarım: Toprak yüzeyini düzleştirmek için kullanılan sürgü benzeri alet anlamında kullanılır; “tarla malası” gibi deyimlerde geçer.
• Zanaatkarlık: Ahşap, alçı ya da boya gibi yüzeylerde düzgünlük sağlama aracı olarak geçer.
• Günlük dil: Sert ve düz yüzeyli nesnelerle yapılan benzetmeli anlatımlarda (örn. “malayla döşemek”) kullanılır.
• Mesleki terimler: Teknik eğitim ve ustalık belgelerinde ekipman adı olarak yer alır.